کاربرد نانوذره های نقره ساخته شده به کمک عصاره آبی پوست نارنج جهت کنترل بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی (Solanum lycopersicon L.)

بیماری پژمردگی آوندی گوجه فرنگی ناشی از قارچ lycopersici Fusarium oxysporum f. sp.، یکی از مهمترین بیماری های این محصول به شمار می آید. با توجه به خطرهای زیست محیطی که ناشی از مصرف بی رویه سموم شیمیایی است، استفاده از روش های غیرشیمیایی و طبیعی جهت کنترل عوامل بیماری زا، ضروری به نظر می رسد. لذا این پژوهش برای بررسی اثرهای ضد قارچی نانوذرهای نقره سبز ساخت، در شرایط درون شیشه ای (in vitro) و برون شیشه ای (in vivo) روی قارچ Fusarium.oxysporum f.sp. lycoperisici به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها در شرایط درون شیشه ای (in vitro) شامل شاهد (آب مقطر)، سوسپانسیون نانوذره های نقره و عصاره پوست نارنج در غلظت‎های 25، 75، 100 و 120 میلی‎گرم در لیتر در نظر گرفت شد و تاثیر آن ها بر میزان بازدارندگی از رشد سویه های F1 و F16 این قارچ ارزیابی شد. سپس، تاثیر موثرترین تیمار (سوسپانسیون نانوذره های نقره بهینه شده در شرایط تاریکی و نور) در چهار سطح 50، 100، 200 و 300 میلی‎گرم در لیتر و تیمار سوسپانسیون قارچ در دو مرحله پیش تیمار و پس تیمار بر ویژگی های ریخت شناسی گیاه گوجه فرنگی و شدت و شیوع بیماری پژمردگی آوندی فوزاریومی بررسی شد. نتیجه های آزمایشگاهی نشان داد نانوذره های نقره در شرایط تاریکی در غلظت 120 میلی‎گرم در لیتر بهترین تاثیر را در بازدارندگی رشد سویه ها داشتند. در پژوهش های گلخانه ای، تیمار نانوذر ه های نقره توانست شدت و شیوع بیماری را کاهش دهد، اما در بین غلظت های مختلف نانوذره های نقره در شرایط تاریکی، غلظت 300 میلی گرم در لیتر به واسطه اثرهای سمی خود، بیشترین تاثیر را در کاهش عملکرد گوجه فرنگی به همراه داشت.