دورگ گیری بین گونه‏ای سوسن چلچراغ و ارقام تجاری لیلیوم با روش گرده‎افشانی خامه قطع شده و کشت قطعات تخمدان

در این پژوهش،کارایی استفاده از روش گرده‏افشانی خامه قطع شده و کشت قطعات تخمدان جهت غلبه بر موانع ناسازگاری پیش‎تخمی و پس‎تخمی لیلیوم مورد ارزیابی قرار گرفت. سه رقم از گونه‎های آسیایی (ترسور، پیراندلو و سب دازل) و چهار رقم از گونه‎های اورینتال (ریالتو، سوربونه، پارادرو و مانسیا) به عنوان والد مادری و گونه Lilium ledebourii(سوسن چلچراغ) به عنوان والد دهنده دانه گرده با دو روش گرده‎افشانی عادی و گرده‎افشانی خامه قطع شده تلاقی داده شدند. تخمدان ها پس از 10، 20 و 40 روز از گرده‎افشانی جدا شده و کشت قطعات تخمدان انجام شد. پژوهش به-صورت دو آزمایش گرده‎افشانی کلاله و گرده‎افشانی خامه قطع شده انجام شد. این پژوهش به صورت طرح کاملا تصادفی و در قالب آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور زمان برداشت تخمدان و رقم مورد استفاده انجام شد. میزان تورم تخمدان، تعداد کپسول به دست آمده، وزن کپسول‎های تولید شده، تعداد قطعات کشت شده، تعداد بذر تولیدی، وزن بذور به دست آمده و تعداد بذر جوانه زده ثبت شد. به علت عدم موفقیت آزمایش گرده‎افشانی کلاله نتایج حاصل در این مقاله گزارش نشد. نتایج نشان داد که فاکتور رقم در تمام شاخص‎ها در سطح 5 درصد و در شاخص تعداد کپسول در سطح یک درصد معنی دار بوده است. اثر فاکتور زمان‎های مختلف برداشت تخمدان و اثر متقابل این فاکتور با فاکتور رقم تنها در مورد شاخص تعداد بذر به دست آمده در سطح 5 درصد معنی دار بود. در آزمایش گرده‎افشانی خامه قطع شده در تلاقی بین سوسن چلچراغ و ارقام مانسیا، ترسور و سوربون به ترتیب 172 ،80 و 60 عدد بذر تولید شده و 1/1 درصد از بذرهای برداشت شده از پایه مادری مانسیا جوانه زده و به گیاهچه تبدیل شدند. به طور کلی در این آزمایش مشخص شد که از تکنیک گرده‎افشانی خامه قطع شده و به دنبال آن نجات جنین‏های به دست آمده می‎توان جهت غلبه بر موانع دورگ‏گیری در سوسن چلچراغ و ارقام تجاری استفاده نموده و ارقام جدیدی را تولید کرد.