تاثیر hCG و GnRH بر عملکرد تولیدمثلی میش های لک قشقایی و ترکی قشقایی سوپراوولاسیون شده با eCG در فصل تولیدمثلی

عملکرد تولیدمثلی نژادهای مختلف گوسفند در ایران پایین است و پرورش این گونه دامی از نظر اقتصادی زیاد به صرفه نیست. بنابراین باید راهکارهای اساسی و کاربردی برای افزایش عملکرد تولیدمثلی در گوسفند انجام شود. یکی از راهکارهای مناسب استفاده از برنامه های مختلف هورمون درمانی نظیر استفاده از گونادوتروپین جفت انسانی و هورمون آزادسازی گونادوتروپین ها در میش های سوپراوولاسیون شده (تخمک ریزی چندتایی) با گونادوتروپین جفت اسب سانان، است. با این وجود، نتایج مطالعات گوناگون در ارتباط با کاربرد این هورمون ها در نژادهای مختلف، متفاوت است. لذا مطالعه حاضر برای بررسی تاثیر این هورمون ها بر عملکرد تولیدمثلی گوسفندان لک و ترکی قشقایی در شرایط پرورش عشایری انجام شد.

پژوهش حاضر به صورت دو آزمایش مجزا انجام شد و در هر آزمایش 75 راس میش لک و ترکی قشقایی (3 تا 4 ساله) و به-ترتیب با میانگین وزنی 2/654 و 1/959 کیلوگرم انتخاب شدند. چرخه فحلی میش ها در فصل تولیدمثلی با استفاده از اسفنج های محتوی پروژسترون برای یک دوره 14 روزه همزمان شد. آنگاه یک روز قبل از خارج نمودن اسفنج ها، به میش های لک و ترکی قشقایی به ترتیب 500 و 600 واحد بین المللی گونادوتروپین جفت اسب سانان به شکل درون ماهیچه ای تزریق شد. بعد از برداشت اسفنج، همه میش ها فحل شده و به سه گروه مختلف تیماری تقسیم شدند. گروه اول در هر آزمایش به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و به گروه های دوم و سوم در هر آزمایش به ترتیب 500 واحد بین المللی گونادوتروپین جفت انسانی و نیم میلی لیتر هورمون آزادسازی گونادوتروپین ها تزریق شد. سپس در هر آزمایش فراسنجه هایی نظیر زمان شروع فحلی(ساعت)، نرخ بازگشت به فحلی، نرخ آبستنی، نرخ زایش، نرخ چند قلوزایی، تعداد بره های متولد شده و نرخ بره زایی اندازه گیری شد.

نتایج در میش های لک قشقایی (آزمایش اول) نشان داد که نرخ بازگشت به فحلی بین گروه های مختلف تیماری تفاوت معنی داری نداشت (0/05<P). با این وجود، از نظر عددی تعداد میش های زایمان کرده در گروه دریافت کننده گونادوتروپین جفت انسانی نسبت به دو گروه دیگر بیشتر بود. نتایج همچنین نشان داد که از لحاظ تعداد میش های یک، دو و سه قلو اختلاف معنی داری بین گروه های مختلف تیماری وجود نداشت (0/05<P) با این وجود، تعداد میش های دو و سه قلوزا در گروه دریافت کننده گونادوتروپین جفت انسانی از لحاظ عددی نسبت به دو گروه دیگر بیشتر بود و تعداد بره های متولد شده در گروه های مختلف تیماری دریافت کننده گونادوتروپین جفت انسانی، هورمون آزادسازی گونادوتروپین ها و شاهد به ترتیب 35، 29 و 27 راس بود. نتایج در میش های ترکی قشقایی (آزمایش دوم) نشان داد که نرخ بازگشت به فحلی در گروه های مختلف تیماری اختلاف معنی داری نداشت (0/05<P) با این وجود، در گروه دریافت کننده هورمون آزادسازی گونادوتروپین ها، از 25 راس آبستن، تنها 21 راس زایمان کردند در حالی که در گروه دریافت کننده گونادوتروپین جفت انسانی، همه ی 23 راس میش آبستن، زایمان کردند. نتایج همچنین نشان داد که از نظر عددی تعداد میش های دوقلوزا و همچنین میزان فکاندیتی و پرولیفیکیسی در گروه دریافت کننده گونادوتروپین جفت انسانی، نسبت به دو گروه دیگر بیشتر بود.

بر اساس نتایج بدست آمده می توان چنین برداشت کرد که استفاده از گونادوتروپین جفت انسانی و هورمون آزادسازی گونادوتروپین ها در میش های لک و ترکی قشقایی سوپراووله شده با گونادوتروپین جفت اسب سانان سبب بهبود نرخ آبستنی، درصد میش های زایمان کرده و تعداد بره های متولد شده شد.