مقایسه اثربخشی دارودرمانی، تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای (TDCS) و درمان ترکیبی (دارودرمانی و TDCS) در کاهش علائم افسردگی اساسی و بهبود حافظه فعال جانبازان مبتلا به PTSD

افسردگی، با تخریب در عملکرد حافظه فعال همراه است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی دارو درمانی، تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای (TDCS) و درمان ترکیبی (دارو درمانی و TDCS) در کاهش علائم افسردگی اساسی و بهبود حافظه فعال جانبازان مبتلا به PTSD می باشد.

پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری سه ماهه بود. این پژوهش در جامعه جانبازان مبتلا به PTSD شهر تهران در سال 1397 اجرا شد که 68 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی به سه گروه آزمایش (دارو درمانی، درمان با TDCS و درمان ترکیبی) و یک گروه کنترل (هر گروه 17 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل چک لیست اختلال استرس پس از سانحه (PCL-5)، پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II) و پرسشنامه حافظه فعال دانیمن و کارپنتر (WMT) بود.

با در نظر گرفتن همسانی گروه ها، در مرحله پس آزمون و پیگیری، بین گروه های آزمایش (دارودرمانی، TDCS و درمان ترکیبی) و کنترل در میانگین نمرات BDI-II و WMT تفاوت معناداری وجود داشت. در مرحله پس آزمون، به ترتیب، گروه درمان ترکیبی، TDCS و دارو درمانی دارای بیشترین اثربخشی بودند. در مرحله پیگیری، درمان ترکیبی دارای بیشترین و دارودرمانی دارای کمترین ماندگاری اثر بود.

هر سه روش دارودرمانی، TDCS و درمان ترکیبی، در کاهش علائم افسردگی اساسی و بهبود حافظه فعال، اثربخشی معناداری داشتند اما در میزان اثربخشی و ماندگاری اثر متفاوت بودند.