تجارب خشونت علیه سالمندان شهر تهران سال 1397

رایج ترین اشکال خشونت علیه سالمندان خشونت مالی، روانی، فیزیکی و اجتماعی است. شیوع خشونت علیه سالمندان در کشورهای با درآمد بالا یا متوسط در بین 2.2 تا 14 درصد متغیر است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی تجارب خشونت علیه سالمندان شهر تهران در سال 1397 اجرا شد.

مطالعه به صورت کیفی در سال 1397 با استفاده از مصاحبه بالینی نیمه ساختاریافته و جلسه مصاحبه گروهی بر روی تعداد 36 سالمند زن و مرد 60 سال و بالاتر ساکن در مناطق مختلف 22 گانه شهر تهران انجام شد. جهت رعایت ملاحظات اخلاقی و کدهای بیست وشش گانه حفاظت از آزمودنی، هدف مطالعه، محرمانه ماندن نام، اخذ رضایت آگاهانه، محفوظ ماندن حق خروج از مطالعه در هر مرحله از کار انجام شد. پس از کسب اطمینان از تمایل به شرکت در مطالعه و ایجاد فضای امن، جلسات مصاحبه گروهی برگزار شد. ابتدا اطلاعات جمعیت شناختی، اقتصادی و اجتماعی با پرسش از سالمند ثبت شد. سپس تجربیات مربوط به خشونت از بازه زمانی آغاز سالمندی 60 سالگی تا زمان مطالعه، ضبط و بلافاصله بعد از پایان جلسه پیاده سازی و با روش تحلیل محتوا، تحلیل شدند. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و اشباع محتوا بود. در مصاحبه ها از سوالات کلی و باز نیمه ساختاریافته طراحی شده بر اساس راهنمای موضوعی استفاده شد. اعتبار داده ها با استفاده از معیارهای مطالعه کیفی: مقبولیت، انتقال پذیری، همسانی و تایید پذیری تامین شد. اطلاعات جمع آوری شده از مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA نسخه 2018 تحلیل شدند.

چهار شکل خشونت تجربه شده شامل خشونت جسمانی، روانی- عاطفی، مالی و اجتماعی در بین سالمندان موردمطالعه شناسایی شد.

شناسایی تجارب خشونت علیه سالمندان می تواند زمینه ساز طراحی، برنامه ریزی و اعمال مداخلات لازم متناسب با ارتقای کیفیت زندگی و پیشگیری از آسیب در جامعه سالمندان باشد.