ارزیابی تنوع مورفولوژیکی برخی جمعیت های زیره سیاه ایرانی (Bunium persicum) در استان خراسان

به منظور بررسی تنوع فنوتیپی زیره سیاه ایرانی (Bunium persicum) هفت جمعیت از این گیاه در رویشگاه های طبیعی آن در استان های خراسان رضوی و جنوبی بررسی شدند. نتایج نشان داد تنوع زیادی در بین جمعیت ها به ویژه از نظر صفات تعداد چترک های چتر، طول برگ، تعداد بذر در بوته و عرض گل آذین وجود داشت. تجزیه خوشه اینیز جمعیت ها را به 2 گروه تقسیم کرد و نشان داد که تنوع مورفولوژیکی با تنوع جغرافیایی مطابقت دارد. ارتفاع بوته با تعداد چتر در بوته، طول برگ، طول و عرض گل آذین و همچنین طول گل آذین با عرض گل آذین نیز همبستگی مثبت بالایی با یکدیگر داشتند. تجزیه به مولفه ها نشان داد که 4 مولفه اصلی توانستند 81/93% از کل واریانس صفات را توجیه نمایند که مولفه اول با بیشترین سهم (08/52%) شامل صفات ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر اصلی، طول برگ، طول و عرض گل آذین و تعداد بذر در بوته بود. طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق مشخص شد که سه جمعیت دهبار، دره ارغوان و فریزی چناران به دلیل داشتن صفات مطلوبی ازجمله ارتفاع بوته بلند، طول برگ بیشتر، تعداد چترک در چتر و تعداد بذر در بوته بالا گیاهان مناسبی برای کارهای اصلاحی و اهلی سازی می باشند.