بررسی تمثیلات مانوی در ادبیات منثور فارسی از آغاز تا حمله مغول

این پژوهش به بررسی میزان و چگونگی تاثیر ادبیات مانوی بر ادبیات فارسی می پردازد. برای این کار، ابتدا قطعات تمثیلی آثار مانوی به زبا نهای ایرانی میانه بررسی ، و آن گاه به جست وجوی نمونه های فارسی مشابه در میان آثار منثور فارسی پرداخته شد. در این پژوهش سیوهفت اثر منثور شاخص فارسی، که زمان نگارش آنها پیش از حمله مغول بوده، بررسی شده است که طیف وسیعی از موضوعات مختلف را دربرمیگیرد. برخلاف انتظار، نمونه های مشابه فارسی از فراوانی بسیاری برخوردار نبودد و حکایتهایی که از نظر مضمون و ساختار دقیقا با تمثیلات مانوی مطابقت کند، فقط در کلیله و دمنه و سندبادنامه وجود داشت. همچنین به نظر می رسد، حضور نمونه هایی از متون عرفانی، که از نظر مضمون به تمثیلات مانوی نزدیک اسست، میتواند نمودی از تاثیر غیرمستقیم تفکر گنوسی مانویان در این گونه آثار باشد.