عوامل خطر اختلال خواب در سالمندان: مطالعه مقطعی مبتنی بر جمعیت

اختلال خواب به معنای اختلال در کیفیت، زمان و میزان خواب است، به گونه ای که در طول روز باعث کاهش عملکرد و ناراحتی در فرد می شود. با توجه به اهمیت خواب در سلامت و کیفیت زندگی و احتمال بروز اختلال های ناشی از آن در سالمندان، این مطالعه با هدف بررسی اختلال خواب و عوامل موثر برآن در سالمندان ساکن در جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.

این مطالعه، یکی از بزرگ ترین مطالعه های مقطعی مبتنی بر جمعیت در سالمندان زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1396 طراحی شده است. در این مطالعه در مجموع 8496 سالمند 90-60 ساله با اختلال خواب (به عنوان «عارضه دارد») با 35041 نفر بدون اختلال خواب به عنوان «عارضه ندارد» مقایسه شدند. اطلاعات از سامانه پرونده الکترونیک سلامت سینا (®SinaEHR) استخراج شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار Stata نسخه 14 و از روش آماری رگرسیون لجستیک باینری تک متغیره و چند متغیره استفاده شد.

 در این مطالعه بین متغیرهای جنس مرد با نسبت شانس 58/0 (فاصله اطمینان 95 درصد: 61/0- 55/0)، تاهل 88/0 (فاصله اطمینان 95 درصد: 93/0- 83/0)، اضافه وزن و کمبود وزن در مقایسه با وزن نرمال به ترتیب 27/1 (فاصله اطمینان 95 درصد: 34/1- 21/1) و 20/1 (فاصله اطمینان 95 درصد: 38/1- 04/1)، مصرف دخانیات 22/2 (فاصله اطمینان 95 درصد: 40/2- 05/2)، فشار خون بالا 44/1 (فاصله اطمینان 95 درصد: 52/1- 37/1)، دیابت 49/1 (فاصله اطمینان 95 درصد: 58/1- 40/1) و افسردگی 05/3 (فاصله اطمینان 95 درصد: 38/3- 74/2) با اختلال خواب رابطه آماری معنی داری مشاهده شد.

در این مطالعه متغیرهای جنس، وضع تاهل، شاخص توده بدنی، مصرف دخانیات، پرفشاری خون، دیابت و افسردگی از تعیین کننده های اصلی اختلال خواب بودند که شناسایی آن ها و انجام مداخله های مناسب برای بهبود خواب ضروری به نظر میرسد.