اثر مقادیر مختلف نیتروژن بر اجزای عملکرد، عملکرد و بهره وری نیتروژن دو رقم عدس دیم

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای آن و همچنین مطالعه کارآیی جذب، مصرف و بهره وری نیتروژن دو رقم عدس دیم، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. فاکتور اصلی این آزمایش سطوح مختلف کود نیتروژن از منبع اوره (0، 40 و 80کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل دو رقم عدس دیم (بیرجند و رباط) بود. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد دانه در غلاف و وزن100دانه به ترتیب در شرایط عدم کاربرد کود نیتروژن و رقم بیرجند و تیمار 40کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار و رقم رباط حاصل شد. تیمار 40کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار و رقم بیرجند حداکثر تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه (23/338کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (68/3291کیلوگرم در هکتار)، میزان نیتروژن زیست توده و کارآیی جذب نیتروژن را به خود اختصاص داد. بالاترین بهره وری نیتروژن بر اساس عملکرد دانه (39/3کیلوگرم دانه برکیلوگرم نیتروژن خاک) و زیست توده (48/33کیلوگرم ماده خشک بر کیلوگرم خاک) در شرایط عدم استفاده از کود نیتروژن و رقم بیرجند به دست آمد که اختلاف معنی داری با تیمار 40کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار و رقم بیرجند نداشت. با توجه به نتایج حاصله به منظور صرفه جویی در میزان مصرف کود و جلوگیری از تبعات منفی ناشی از زیادی مصرف آن، مصرف 40کیلوگرم کود اوره در هکتار و استفاده از رقم بیرجند با رعایت تاریخ کاشت بهینه (با توجه به دیررس بودن آن) برای کشت عدس به صورت دیم در منطقه مورد مطالعه، مطلوب به نظر می رسد.