اثر ویژگی های مرتبط با شوری خاک بر کیفیت رنگریزه های ریشهگیاه روناس (Rubia tinctorum)

ریشه های گیاه روناس دارای رنگدانه هایی است که می تواند برای تولید یکی از بادوام ترین رنگ های قرمز گیاهی استفاده شود و در رنگرزی به ویژه در صنعت فرش استفاده می شود. به منظور بررسی تاثیر شوری بر افزایش یا کاهش میزان رنگدانه ای گیاه روناس، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. بر اساس مدل رنگی طراحی شده نزدیک به بینایی انسان و نتایج این مطالعه مشخص شد که میزان روشنایی (L*) با افزایش شوری خاک کاهش یافت، اما زردی و آبی بودن رنگ پشم (B*) و میزان قرمزی و سبزی رنگ پشم (A*) با افزایش شوری خاک تا سطح 8 دسی زیمنس بر متر افزایش یافت. همبستگی مثبت بین مولفه A* و پارامتر Ca+Mg و همبستگی منفی بین مولفه L* با پارامتر Ca+Mg در سطح آماری پنج درصد مشاهده شد. بین مولفه B* و اسیدیته آب نیز همبستگی مثبت دیده شد. سه مدل رگرسیون غیر خطی بین صفات خاک و صفات مرتبط با رنگ برازش داده شد که نمایانگر تنوع خاص پارامترهای مرتبط با رنگ نمونه های پشم رنگ شده تحت شرایط شوری مختلف است. این مدل ها رابطه مناسب و قابل قبولی را بین شرایط رشد روناس و صفات مرتبط با رنگ L*، A* و B* توصیف کردند. با توجه به مقاومت بسیار زیاد روناس به شوری، افزایش شوری در آب و خاک محیط کشت روناس باعث تقویت و بهبود کیفیت رنگی روناس شده است و کاربرد آن در مناطق شور مرکزی ایران اقتصادی است.