داروهای مفرح قلب و مکانیسم اثر آنها از دیدگاه طب سنتی ایرانی

از منظر طب سنتی ایرانی قلب یکی از اعضاء اصلی در تعیین وضعیت سلامت و بیماری انسان محسوب می‏شود. در این مکتب طبی داروهای زیادی جهت حفظ سلامتی قلب و یا درمان بیماری‏های آن معرفی شده که از جمله آنها مفرحات قلب هستند. در این مطالعه مفرحات قلب و نحوه عملکرد آنها از دیدگاه طب سنتی ایرانی بیان می‏شود.

مواد و روش‏ ها:

در این مطالعه مروری ساده شش کتاب از مراجع اصلی طب سنتی ایرانی شامل رساله ادویه قلبیه، الشامل، مخزن الادویه، قرابادین‏کبیر، قانون فی‏الطب و خلاصه‏الحکمه بررسی شده و مفرحات قلب و نحوه عملکرد آنها استخراج و مورد تجزیه و تحلیل محتوایی (Content Analysis) کیفی قرار گرفتند، سپس با جستجوی نام هر یک از مفرحات در بانک‏های اطلاعاتی PubMed, Google scholar, Scopus, SID, IranMedex  مقالات مرتبط با مکانیسم عملکرد این داروها استخراج و جمع‏بندی گردید.

یافته ‏ها:

حدود 30 مفرح پرکاربرد تعیین و مشخصات آنها شامل نام، نام فارسی و علمی، مزاج، منشا و نحوه تاثیر بر قلب جمع‏بندی و مانند مثال زیر ارائه گردید. گل گاوزبان (لسان الثور) با نام علمی Echium amoenum گیاهی است که مزاج گرم داشته و به واسطه عطریت و اثر بالخاصیه ای که دارد سبب تقویت قلب می گردد، در مطالعات جدید نیز اثرات ضد افسردگی آن بواسطه خاصیت آنتی‏اکسیدانی و مهار رادیکال‏های آزاد اثبات شده است.

نتیجه‏ گیری:

استفاده هدفمند از مفرحات قلب که بسیاری از آنها جزو رژیم‏های غذایی معمولی هستند، می‏توانند زمینه ساز انجام مطالعات بالینی آینده برای ساخت داروهای جدید و موثر با منشا طبیعی در درمان بیماری‏های قلبی و روحی و روانی باشد.