مروری بر عوامل شیمیایی دخیل در ناهنجاری های کروموزومی در جنگهای نظامی

تغییرات کروموزومی ناپایداری ژنتیکی را تولید می کند که علت اصلی بسیاری از بیماری هاست. آنالیز هر نوع تغییر کروموزومی در حوزه علم سیتوژنتیک قرار می گیرد. تغییرات کروموزومی را می توان به دو قسمت ساختاری و تعدادی تقسیم نمود که هر دو دسته در ایجاد بسیاری از بیماری ها به ویژه در تولید سرطان نقش مهمی دارند. امروزه غالب آنالیزهای سیتوژنتیکی توسط روش های سنتی (همچون کاریوتایپ و باندینگ و آزمایش میکرونوکلئی) و همچنین روش های مدرن (همچون M-FISH، SKY، و CGH) انجام می پذیرد. عوامل ایجاد کننده ناهنجاری های کروموزومی را می توان به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم بندی نمود. عوامل خارجی که در ایجاد ناهنجاری در جنگ ها نقش مهمی را ایفا می نمایند را می توان به دو دسته فیزیکی (مشتمل بر انواع متفاوتی از اشعه ها) و عوامل شیمیایی تقسیم بندی کرد. در این مطالعه، مروری کلی بر مدل عمومی نحوه ایجاد ناهنجاری در کروموزوم ها و با تاکید بر نحوه ایجاد ناهنجاری ها به وسیله عوامل شیمیایی می پردازیم. بر طبق این مدل عمومی، هر دور همانندسازی DNA بعدی می تواند هرگونه ناهنجاری موجود را در صورت ترمیم نشدن به صورت بالاتری از شکل خود تبدیل نماید. این تئوری عمومی را می توان در مورد مواد شیمیایی نیز استفاده نمود که بر طبق آن مواد شیمیایی به وجود آورنده ناهنجاری های کروموزومی از نظر تاثیراتی که ایجاد می نمایند، به دو دسته غیر تاخیری و تاخیری قابل تقسیم می باشند. ترکیبات شیمیایی غیرتاخیری، گپ ها و شکست ها و ترکیبات شیمیایی تاخیری، تغییرات کروماتیدی را ایجاد می کنند. در پایان، به بررسی اجمالی انواع مواد شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته در جنگ های نظامی واقع شده در دنیا (مشتمل بر عامل پرتقالی رنگ، اورانیم ضعیف شده، و گاز خردل) و تاثیرات سیتوژنتیکی و ناهنجاری های کروموزومی ایجاد شده توسط آنها خواهیم پرداخت.