جستاری در شرح حال و معرفی نسخ دیوان نظام شیرازی

تصحیح آثار فاخر ادبی و شناختن و شناساندن متون و صاحبان آثار به جامعه و به ویژه پژوهشگران، منتقدان و علاقه مندان به میراث ماندگار زبان و ادبیات فارسی، کاری ارزشمند و بسیار برجسته است. هدف از این پژوهش، آشنایی با میرزا نظام الدین دستغیب شیرازی، از شاعران سده یازدهم هجری و معرفی نسخه های خطی دیوان او، همچنین بررسی و تحلیل عناصر و مولفه های سبک ادبی وی، یعنی زبان، قالب، ساختار، مضمون و موضوعات مانند آن است. این پژوهش به شیوه اسنادی، کتابخانه ای و توصیفی انجام پذیرفته است و در پایان به این نتیجه می رسد که با توجه به نسخه های موجود دیوان و اقوال پراکنده و اشارات تذکره ها و تاریخ ادبیات، نظام شیرازی از شاعران سبک اصفهانی یا هندی، معاصر شاه عباس اول، آشنا به علوم زمان و چیره دست در خوش نویسی و موسیقی است که در مدت کوتاه عمر خود، حدود سه هزار بیت در قالب های قصیده، غزل، قطعه، رباعی، ترکیب بند و مثنوی (ساقی نامه) با مضامینی چون نعت پیامبر اکرم(ص)، منقبت امامان شیعه(ع)، عشق، مدح، شکوائیه و انتقاد از ابنای دهر و موضوعاتی مانند آن سروده است.