معرف های قناعت در معماری (در تضاد معنایی قناعت با طمع و حرص)

تاثیر پذیری انسان از محیط و تاثیر گذاری محیط بر رفتار و اخلاق انسان مورد تایید بسیاری از کارشناسان است و می توان گفت رعایت ارزش های اسلامی و اخلاقی در معماری زمینه ساز رشد و تقویت آن ارزش ها در کاربران می گردد؛ اما مساله در چگونگی بروز و تجلی این ارزش ها در معماری است. در این پژوهش به تعیین معرف های قناعت (که یکی از مکارم اخلاق مورد توصیه امامان معصوم (ع) است) در بخشی از معانی آن (معانی متضاد قناعت: حرص و طمع) پرداخته شده است. بدین منظور طی انجام فرآیندی پس از معناشناسی قناعت با بهره گیری از مفاهیم متضاد آن، ابعاد معماری تعیین و سپس معیارها و معرف های قناعت شناسایی شده اند. روش پژوهش در شناخت معنای قناعت، معناشناسی است و در تعیین ابعاد معماری و معیارها و معرف های برگرفته از مفاهیم متضاد طمع و حرص، از استدلال منطقی بهره برده شده است و صحت آن به تایید 14 تن از کارشناسان معماری رسیده است. بدین منظور طی انجام فرآیندی پس از معناشناسی قناعت با بهره گیری از مفاهیم متضاد آن، ابعاد معماری تعیین و سپس معیارها و معرف های قناعت شناسایی شده اند. روش پژوهش در شناخت معنای قناعت، معناشناسی است و در تعیین ابعاد معماری و معیارها و معرف های برگرفته از مفاهیم متضاد طمع و حرص، از استدلال منطقی بهره برده شده است و صحت آن به تایید 14 تن از کارشناسان معماری رسیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد ویژگی های افراد موثر (معمار، کاربر و کارفرما) برای پرهیز از طمع و حرص در معماری، «شناخت حدود اختیار»، «پرهیز از زیاده خواهی»،«پذیرش محدودیت ها» و «پرهیز از تعصب» است؛ در فرآیند معماری (طراحی، ساخت و بهره برداری) باید «سلسله مراتب اهمیت» تعیین شوند، «شکل زندگی» شناسایی شود و با «برنامه ریزی» مناسب «تناسب اجزاء اثر با شکل زندگی» و نیز اصل «فناپذیری» مد نظر قرار داده شود؛ در مجموع می توان گفت در چنین اثری (در فرم، عملکرد و معنا) چهار ویژگی عمده «قاعده مندی»، «تجدید-پذیری»، «انطباق پذیری» و «توازن» قابل شناسایی است.