مدلسازی سنجش اثرگذاری قابلیت پیاده مداری بر سیاست گذاری حمل و نقل پایدار شهری (مورد مطالعاتی:کلان شهر مشهد)

رشد شهرنشینی و توسعه ناموزون فرم شهری، تشدید معضلات متعددی از جمله کاهش زیست پذیری ناشی از توسعه خودرومحور و به تبع آن کاهش قابلیت پیاده مداری را به همراه داشته است. در سالیان اخیر، توجه به حمل ونقل پایدار و قابلیت پیاده مداری به عنوان یکی از سیاست های آن، از سوی گردانندگان به جهت برون رفت از شرایط نامطلوب موجود مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مواجه بودن اثرات بلندمدت سیاست ها بر کاربری زمین و تاثیر بلندمدت آن ها بر پندارها و رفتارهای شهروندان، انتخاب سیاست های بهینه و پایش میزان اثرگذاری برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها جهت دست یابی به پایداری، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله تلاش شد با استفاده از مدل پویایی سیستم در محیط نرم افزار ونسیم، بخش حمل ونقل شهری و عوامل موثر بر آن در شهر مشهد به عنوان مورد مطالعاتی مدل سازی شود. به این ترتیب، پس از پرداخت و اعتبارسنجی مدل، نتایج 14 شاخص در بخش های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و حمل ونقلی در 5 سناریو با هدف مقایسه میزان اثرگذاری بلندمدت سیاست قابلیت پیاده مداری نسبت به سایر سیاست های حمل ونقل پایدار شهری بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که قیمت گذاری حمل و نقل همگانی و شخصی و پس از آن، افزایش مطلوبیت سفر با حمل ونقل همگانی با میزان بهبود شاخص های پایداری به ترتیب 28 و 20 درصد نسبت به سناریوی عدم انجام کار، در مقایسه با سایر سناریوها دارای بیشترین اولویت است. از سوی دیگر، سیاست های توسعه پیاده روی و دوچرخه سواری به تنهایی و بدون تلفیق با سیستم یکپارچه حمل ونقلی، اثر کمتری در بهبود پایداری داشته و لازم است برنامه ریزی حمل ونقل پایدار به صورت توامان با در نظرگیری ملاحظات مربوط به سیاست های پیاده مداری و قیمت گذاری انجام گیرد.