اثر تنش شوری بر ویژگی های رشدی و زیست شیمیایی سه جمعیت گل محمدی ایران

تنش شوری ازجمله عامل های مهم محیطی است که موجب کاهش رشد و عملکرد گیاهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می گردد. در پژوهش حاضر پاسخ جمعیت های گل محمدی سه منطقه از ایران به تنش شوری بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتویل در قالب طرح به طور کامل تصادفی با 5 تکرار بود. فاکتورها به صورت سه سطح شوری (آب چاه با هدایت الکتریکی 6/0، 3 و 6 دسی زیمنس بر متر) و سه جمعیت گل محمدی (میمند، کاشان و لاله زار) بودند. نتیجه ها نشان داد که تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر سبب کاهش معنی دار سطح برگ در جمعیت میمند و وزن خشک ریشه و شاخساره در جمعیت کاشان شد. مقدار سبزینه در تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد در جمعیت میمند دارای بیشترین کاهش (از 44/0 به 3/0 میلی گرم در وزن تازه) بود. افزایش سطح شوری به 6 دسی زیمنس بر متر سبب افزایش معنی داری در سطح پرولین و فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز (به ترتیب 4/8 و 76/11 واحد آنزیمی در میلی گرم وزن تازه) و سوپراکسید دیسموتاز (17/7 واحد آنزیمی در میلی گرم پروتئین) در برگ گیاهان جمعیت لاله زار شد. انباشت بیشترین مقدار یون سدیم و کلر در برگ ها اتفاق افتاد که جمعیت لاله زار در تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر بیشترین غلظت یون سدیم (6/19 میکرومول در گرم وزن خشک) و جمعیت میمند بیشترین غلظت یون کلر (51/111 میکرومول در میلی گرم وزن خشک) را داشتند. با افزایش سطح تنش شوری مقدار یون پتاسیم در برگ هر سه جمعیت تغییر محسوسی نداشت در حالیکه مقدار آن در ساقه و ریشه با افزایش تنش شوری به طور معنی داری افزایش یافت و بیشترین افزایش یون پتاسیم در ساقه (89/10 میکرومول در گرم وزن خشک) و ریشه (87/6 میکرومول در گرم وزن خشک) در  تیمار 6 دسی زیمنس بر متر در جمعیت لاله زار مشاهده شد. در جمع، با توجه به داده های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که جمعیت لاله زار بیشترین تحمل و جمعیت میمند کمترین تحمل  را نسبت به تنش شوری داشتند.