ارزیابی الگوی بیان ژن نیترات ردوکتاز و ویژگی های کیفی و فیزیولوژیک در شرایط تنش اکسیداتیو در اسفناج

اسفناج از جمله سبزی های مهم با خواص تغذی های بالا بوده و تولید آن در مناطق شمالی کشور جایگاه ویژه ای دارد. تنش های مختلف محیطی با رشدی فزاینده تهدیدی جدی بر جنبه های کیفی تولید این محصول محسوب می شوند. این تنش ها بیشتر با افزایش مقدار رادیکال های فعال اکسیژن موجب خسارت هایی جدی و حتی جبران ناپذیری می گردند. در این پژوهش با اعمال تنش اکسیداتیو مصنوعی توسط محلول پاشی نیترات نقره (غلظت های صفر، 1 و 2 میلی مولار) و اعمال پیش تیمار اسکوربیک اسید (صفر و 20 میلی مولار) بر اسفناج Spinacea oleracea L. (New Persian cultivar)، ویژگی های رشدی مورد ارزیابی قرار گرفت. این ویژگی ها شامل پدیدگان ظاهری، سطح برگ، مقدار ماده خشک، سرعت رشد و ویژگی های کیفی شامل مقدار پروتئین، کلروفیل (a و b)، سطح تنش اکسیداتیو یاخته ای (سنجش TBARM و LOX) بود. صفات مورد نظر پس از اعمال تیمار در زمان های 12، 24 و 48 ساعت پس از محلول پاشی تیمارها ارزیابی گردید. این مطالعه در شرایط گلخانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. اعمال تیمارهای آزمایشی به صورت محلول پاشی و در محدوده آغازین بیشینه رشد رویشی صورت پذیرفت. نتیجه ها نشان داد محلول پاشی اسکوربیک اسید هیچ گونه اثر منفی بر ویژگی های مورد بررسی نداشت در حالی که محلول پاشی نیترات نقره منجر به کاهش چشمگیر در بیشتر ویژگی های مطلوب و هم چنین افزایش مقدار سطح اکسیداسیون یاخته ای و فعالیت آنزیم لیپوکسیژناز گردید. نتیجه بررسی مقدار بیان نسبی ژن نیترات ردوکتاز نشان داد که کاربرد اسکوربیک اسید باعث افزایش مقدار بیان ژن نیترات ردوکتاز نسبت به شاهد گردید و از سویی کاربرد نیترات نقره مقدار بیان ژن نیترات ردوکتاز را کاهش داد. کاربرد محلول پاشی اسکوربیک اسید 2 ساعت قبل از تیمار نیترات نقره منجر به بهبود نسبی ویژگی های مورد مطالعه گردید.