مبارک و کاراگز: افول و شکوفایی مطالعه ی تطبیقی حضور دو شخصیت عروسکی در ایران و ترکی

 مودی برای عروسک و عروسک گردانی از دیرباز در مشرق زمین علاوه بر سرگرمی، ن بیان دردها و انتقادات عامه بوده است. بررسی و مقایسه ی شیوه های مختلف عروسک و عروسک گردانی می تواند راهکاری برای پی بردن به ریشه های مشترک فرهنگ ها و ملل باشد. عروسک مبارک و کاراگز از دو نمایش خیمه شب بازی و سایه بازی در دو کشور همسایه هستند، مدت هاست که در ترکیه از روش سایه بازی با محوریت شخصیت کاراگز (قره گوز)، در جهت تربیت نسل جدید، پویایی اقتصادی برای بیان فرهنگ، ارتباط و آموزش خصوصا خاستگاه عروسک و همچنین گسترش فرهنگ و تبلیغات بهره برده شده است و باعث شناخت بیشتر کاراگز در بین عموم و همین طور معرفی او به جهان گردیده است. نگارنده پس از شرکت در جشنواره های نمایشی کشور ترکیه متوجه محبوبیت و ارتباط عمیق مردم با عروسک مذکور گردید، اما مسئله ی قابل توجه این است که با توجه به محدودیت های مشترک هر دو نمایش و هر دو شخصیت عروسکی در برهه ای از زمان، کاراگز و نمایش سایه با حمایت همه جانبه دوباره احیا شده و حتی عروسک کاراگز در فضاهایی غیر از فضای نمایشی نیز حضور دارد. برهمین اساس فرضیه این تحقیق بر این مبنا استوار است که با مطالعه تطبیقی و مقایسه این دو شیوه نمایش عروسکی و تاکید بر اهمیت کاراگز و مبارک و همچنین با توجه به جایگاه مناسب این عروسک در ترکیه می توان به راه هایی برای رشد و شکوفایی بیشتر مبارک در ایران نیز دست یافت. از این رو این سوال پیش آمد که چگونه می توان از عروسک مبارک هم مانند همتای ترکیه ای اش با توجه به کارکرد فرهنگی و اقتصادی ست؟ باید گفت در راستای مطالعه ی انجام شده به روش میدانی و جمع آوری منابع، سود ج آرا و نظرات صاحب نظران، علاوه بر معرفی دو نوع عروسک و نمایش آن ها، سعی شده است با تحلیل راه کارهای مثبت در مورد عروسک کاراگز، دلایل مهجور ماندن عروسک مبارک را بررسی کند. نتیجه اینکه با توجه به قراردادن عروسک کاراگز در فضاهای مختلف فرهنگی و تاثیر مثبت آن بر شناخت، اجتماع، فرهنگ و اقتصاد کشور ترکیه می توان گفت با توجه به وجوه مشترک زیادی که بیشتر در جنبه ی شخصیت پردازی دو عروسک تبلور پیدا کرده است، با برنامه ریزی و آماده سازی بستر مناسب، عروسک مبارک نیز پتانسیل احیا را دارد و استفاده از این شیء ارزشی که باری از احساس و ادراک دارد جامعه را به سمت شناخت شاعرانه سوق می دهد، بنابراین عروسک مبارک می تواند در تعامل با تولیدات فرهنگی دیگر قرارگرفته و یک فضای کاربردی بینارسانه ای ایجاد کند. آیا الگوبرداری از روش منظم و حمایت مداوم کشور ترکیه از عروسک کاراگز، ما را به دستیابی برای ایجاد راهکارهایی که بتواند از ظرفیت های عروسک مبارک حداکثر استفاده را ببرد، رهنمون خواهد کرد؟