نسبت سنجی وضعیت کودکان دارای معلولیت با مصالح عالیه کودک در پرتو قوانین ایران و اسناد بین المللی

کودکان به دلیل عدم اتمام رشد و تکامل در ابعاد مختلف، مستعد آسیب و نیازمند حمایت و دقت نظر بیشتر نسبت به افراد بالغ هستند. در این میان کودک معلول به واسطه ضعف و نقص نسبتا پایدار در جسم یا روان زمینه آسیب پذیری بیشتری را داشته، به همین سبب نیازمند حمایت های ویژه است. کنوانسیون حقوق کودک 1989م (CRC)، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت 2006م (CRPD) و قانون حمایت از حقوق معلولان 1397ش ازجمله اسناد قانونی مرتبط در حوزه حمایت از کودکان معلول در ایران است. سند نخست، سندی تخصصی در زمینه حقوق کودک بوده، در ماده 23 خود به طور ویژه کودک معلول را مورد توجه قرار می دهد. سند دوم نیز با اینکه رویکردی عمومی دارد، در ماده 7 ذیل عنوان «کودکان دارای معلولیت»، به این گروه از افراد توجه داشته است. قانون 1397ش نیز رویکردی عمومی دارد و بخش جداگانه ای برای کودک معلول درنظر نگرفته است. بااین حال، مسائل مربوط به کودک را می توان تاحدی از طریق تفسیر مواد این قانون حل و فصل کرد. مقاله حاضر با بیان پیشینه ای از وضعیت قانون گذاری در حوزه معلولان و تعریف کودک دارای معلولیت، به بررسی سه سند قانونی یادشده پرداخته و با تحلیل آن ها مترصد یافتن کیفیت مراعات مصالح عالیه کودک به عنوان اصلی تعیین کننده در تصمیمات مربوط به کودک در ایران است. یافته ها حاکی از آن است که رویکرد اتخاذشده درCRC  و CRPD در راستای توانمندسازی کودک معلول می باشد؛ درحالی که رویکرد قانون 1397ش رویکردی صرفا حمایتی است و در موارد بسیار محدودی به توانمندسازی عنایت داشته است.