اثر گرد و غبار بر پاسخ های مورفوفیزیولوژیک نهال زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.)

هدف این تحقیق، ارزیابی تاثیرات گرد و غبار بر صفات مورفوفیزیولوژیک نهال زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.)، به عنوان گونه ای پرکاربرد در فضای سبز شهری است. تنش گرد و غبار با غلظت های صفر، 750 و 1500 میکروگرم بر متر مکعب با استفاده از دستگاه شبیه ساز گرد و غبار در محیط گلخانه اعمال شد. آزمایش در پنج تکرار (نه اصله نهال در هر تکرار) در یک دوره 45 روزه (با تناوب هر هفته) در قالب طرح کاملا تصادفی صورت پذیرفت. غلظت 1500 میکروگرم بر متر مکعب گرد و غبار، سبب ظهور علائم کلروز و نکروز در برگ شد. سطح 1500 میکروگرم بر متر مکعب گرد و غبار در مقایسه با شاهد سبب کاهش پارامترهای زنده مانی (29 درصد)، رویش قطری (38 درصد) و ارتفاعی (33 درصد)، سطح برگ (19 درصد)، فتوسنتز (45 درصد)، تعرق (60 درصد)، هدایت روزنه ای (46 درصد)، هدایت مزوفیلی (55 درصد)، شاخص کلروفیل یا اسپد (23 درصد)، حداکثر فلئورسانس کلروفیل پس از تابش نور به برگ یا Fm (22 درصد)، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II یا Fv/Fm  (22 درصد)، افزایش غلظت CO2 درون سلولی (22 درصد)، کارایی مصرف آب (40 درصد)، دمای برگ (34/2 درجه سانتی گراد)، حداقل فلئورسانس کلروفیل پس از عادت یافتن برگ به تاریکی یاFo  (30 درصد) و T1/2یا نصف مدت زمان لازم برای رسیدن Fo به Fm (14 درصد) شد. در کل، نظر به یافته های این تحقیق، برای توسعه درختکاری و مقابله با پدیده گرد و غبار در فضاهای شهری و برون شهری مناطق خشک و نیمه خشک کشور، نهال زبان گنجشک می تواند در مناطقی کاشته شود که مقدار گرد و غبار کمتر از 750 میکروگرم بر متر مکعب است.