تحلیلی بر«سیاست کوچ» نادرشاه افشار، دلایل و پیامدها

کوچ دادن اجباری قبایل و اهالی ایالات و ولایات و یا بزرگان و سران آنها به مناطق مختلف کشور و بخصوص به خراسان، یکی از سیاست های ثابت و همیشگی نادرشاه افشار بود که از اول برآمدن او در خراسان تا آخر عمرش ادامه پیدا کرد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری داده ها از طریق کتابخانه ای، در پی یافتن جواب این پرسش ها که چرا نادرشاه سیاست کوچ اجباری را در پیش گرفت؟ و پیامد های آن برای دولت افشاری چه بود؟ به این نتیجه رسیده است که سیاست کوچ با انگیزه هایی متفاوت از جمله تنبیه قبایل و یا تحکیم پایه های حکومت و آبادانی مناطق از سوی دولت صورت می گرفت ولی افراد کوچ داده شده، به هیچ وجه به منطقه جدید احساس تعلق خاطر پیدا نمی کردند و نارضایتی چون خونی مسموم و آلوده، در رگ های جامعه، جریان پیدا می کرد. این عامل که یکی از ویژگی های شیوه مملکت داری نادرشاه افشار بود، در کنار عوامل دیگری چون فقدان مشروعیت سیاسی و دسیسه های اکابر داخلی و دول خارجی، در بروز شورش های این دوره بسیار موثر بود.