عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دهان و دندان در دانش‫ آموزان شهرستان همدان

پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین بیماری های مزمن بوده که تحت تاثیر تعیین کننده های بسیاری است که به عنوان نابرابری های اجتماعی شناسایی می شوند. لذا این مطالعه به بررسی اثر تعیین‫کننده های اجتماعی موثر بر سلامت در پوسیدگی دندان در دانش آموزان همدان پرداخته است.

این مطالعه مقطعی بر اساس نتایج معاینات 14858 دانش آموز شهرستان همدان در سال 1395 انجام گرفت. نمونه گیری غلظت یون فلوراید از 22 نقطه شهری و 61 نقطه روستایی به روش رنگ سنجی SPAND و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر انجام شد. در تحلیل داده های این مطالعه از نرم افزار SPSS-23 و آزمون های فراوانی، کای دو و رگرسیون استفاده شد.

 یافته ها نشان دادند که 5/11 درصد نقاط روستایی و 2/18 درصد نقاط شهری دارای فلوراید با غلظت کمتر از حد استاندارد و 9/4 درصد نقاط روستایی و 1/9 درصد نقاط شهری دارای فلوراید با غلظت بالاتر از حد استاندارد بودند. احتمال پوسیدگی دندان با هر ماه افزایش سن، 97/0 (98/0-91/0CI=) برابر کاهش و با کاهش هر میلی گرم بر لیتر غلظت فلوراید در آب، 51/6 برابر (47/7-68/5CI=) افزایش می یافت. شانس ابتلا به پوسیدگی دندان در پسران بیشتر از دختران (24/1-15/1CI= و 07/1AOR=) بود. همچنین احتمال ابتلا به بیماری های دهان و دندان در دانش آموزان سالم نسبت به آنهایی که دچار اختلالات بینایی (56/0-36/0CI= و 45/0AOR=)، ابتلا به شپش (40/0-11/0CI= و 21/0AOR=)، داشتن والدین سیگاری (58/0-27/0CI= و 40/0AOR=)، ابتلا به چاقی و اضافه وزن (73/0-24/0CI= و 20/0AOR=) بودند، کمتر بود.

 اگر چه فلوراید عامل مهمی در پیشگیری از پوسیدگی های دندانی است، ولی عوامل دیگری نیز با پوسیدگی دندانی ارتباط دارند. درک بهتر تعیین‫کننده های اجتماعی سلامت می تواند به تصمیم گیرندگان در سیاست گذاری و اولویت بندی هزینه ها کمک کند.