بررسی اثر داروی دانوروبیسین به تنهایی و به همراه سایمتیدین بر سلولهای بنیادی مغز استخوان موش

خونسازی یک سیستم پویا بوده و در مغز استخوان انجام می شود. تعداد محدودی از سلولهای مغز استخوان را سلولهای بنیادی خونساز تشکیل می دهند که شامل سلولهای بنیادی اولیه، سلولهای پیش ساز و سلولهای پیشتاز می باشند. سلولهای بنیادی اولیه دارای توانایی ایجاد کلونی در محیط کشت (CFU-C) و طحال موش اشعه دیده (CFU-S) هستند. آسیب دیدن این سلولها می تواند سبب نوتروپنی، آگرانولوسیتوز، ترومبوسیتوپنی، پان سیتوپنی، یا آمنی آپلاستیک شود. یک سلول خونساز وقتی زنده و فعال به حساب می آید که توانایی تکثیر و ایجاد کلونی را داشته باشد و در غیر این صورت عملا سلولی مرده به حساب خواهد آمد. سنجش عملکرد سلولهای بنیادی توسط دو سیستم in vivo و in vitro انجام شده که سیستمهای in vivo ارجح تر می باشند. اغلب داروهای ضد سرطان دارای آثار مخرب بر سلولهای خونساز مغز استخوان هستند و نوتروپنی عمومی ترین عامل محدود کننده استفاده از شیمی درمانی است. در تحقیق حاضر حدود 150 سرموش Blab/c نر سفید خریداری شده از موسسه رازی مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از دانوروبیسین که داروی مهمی در درمان لوسمی میلوئید حاد (AML) است. به عنوان عامل آسیب رسان به مغز استخوان و از سایمتیدین به عنوان عامل محافظ مغز استخوان در مقابل این دارو استفاده شد. در این تحقیق روش سنجش کلونی طحال مورد استفاده قرار گرفت. براساس این روش تزریق سلولهای مغز استخوان به موشهایی است که دوز کشنده اشعه گاما را دریافت نموده اند. 10 - 8 روز پس از تزریق سلولهای خونساز جداشده از مغز استخوان، هر سلول بنیادی در طحال موش اشعه دیده یک کلونی ایجاد می کند. تعداد کلونی ها شمارش شده و سپس نسبت بقا (SF) مورد آنالیز آماری قرار گرفت.
توسط روش سنجش کلونی طحال نشان داده شد که سایمتیدین با غلظت 15 میلی گرم می تواند نسبت بقای سلولهای مغز استخوان موش را در مقابل دانوروبیسین در غلظتهای 5 و 10 و 20 میلی گرم بر کیلو گرم افزایش دهد. احتمالا سایمتیدین توسط جمع آوری رادیکال های آزاد و از طریق مهار سیتوکروم P450 و جلوگیری از متابولیسم کبدی گلوتاتیون ونیز با مهار اثر هیستامین و تعدیل سیستم ایمنی اثر محافظتی خود را اعمال می نماید.
سایمیتیدین قادر است اثر سایتولتیک و سایتوتوکسیک را بر روی سلولهای بنیادی مغز استخوان موش کاهش دهد.