بررسی اثر آنتی باکتریال عصاره های الف، جوشن، همیشه سبز و سماق لری بر روی تعدادی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی

با توجه به افزایش روز افزون مقاومت باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیکها و عوارض جانبی آنها استفاده از گیاهان دارویی و عصاره های گیاهی مورد توجه زیادی قرار گرفته اند. در این پژوهش اثرات آنتی باکتریال عصاره های سماق لرستان، الف و درمنه (جوشن) و همیشه سبز بر روی شش باکتری گرم منفی و گرم مثبت استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفتند.
برای انجام این پژوهش آزمایشی ابتدا برگ یا میوه تازه گیاه در سایه خشک و تبدیل به پودر شد، سپس در چند مرحله عصاره آن در حلالهای آلی به دست آمد. با تغییر نمودن حلال، عصاره در سرم فیزیولوژی استریل بازسازی شده آزمایش دیسک دیفیوژن (DD) و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) به روش برات میکرودایلوشن انجام گرفت. پس از آماده شدن حداقل غلظت کشندگی باکتری ها (MBC)، مورد استفاده قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که عصاره سماق لری (وحشی لرستان) اثر قوی آنتی باکتریال دارد؛ به طوری که در رقت بسیار پایین (MIC=5μg/ml) رشد باسیلوس سرویس را متوقف نمود و در غلظت MBC=78μg/ml موجب مرگ این باکتری شد. اثر عصاره سماق بر باکتری های گرم مثبت بیشتر از گرم منفی بود؛ به عنوان مثال اثر باکتریواستاتیک و باکتریوسیدال این عصاره بر روی انتروکک فکالیس برابرMBC=MIC=30μg/ml بود. در حالی که همین اثر برای سودموناس و اشرشیاکلی 600μg/ml یا بیشتر بود. هم چنین عصاره گیاه الف در غلظت های پایین برباسیلوس سروس اثر آنتی باکتریال داشت و در غلظت 600μg/ml بر استاف اپیدرمیدیس و اشرشیاکلی موثر بود. اثر آنتی باکتریال عصاره همیشه سبز بر باکتری های مورد آزمایش بسیار کم و یا در غلظت مورد آزمایش بی اثر بود. عصاره گیاه جوشن نیز به همین ترتیب بر بعضی از باکتری های مورد آزمایش موثر بود.
با توجه به نتایج فوق می توان امیدوار بود که عصاره سماق را می توان در درمان بعضی از باکتری های مقاوم مانند انتروکک فکالیس استفاده نمود. هم چنین در صنایع غذایی نیز به عنوان محافظت کننده مواد غذایی قابل استفاده می باشند.