تبیین اثرات سیاست‎های دولت بر تحولات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی مسکن روستایی با استفاده از تکنیک اهمیت- عملکرد (IPA) (مطالعه موردی: روستاهای استان کردستان)

مسکن روستایی به عنوان مهم ترین عنصر کالبدی بافت فیزیکی روستاها، محلی برای سکونت و مکملی برای انجام فعالیت‎های اقتصادی ساکنین محسوب می‎شود. استفاده از مصالح غیراستاندارد، قدمت دیرینه بناها و غیرمقاوم بودن خانه های قدیمی در مقابل رخدادهای طبیعی، برنامه‎ریزان و سیاست‎گذاران دولتی را بر آن داشته تا در راستای ارتقای شاخص‎های کمی و کیفی مسکن روستایی، اقداماتی عملی انجام دهند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تحول در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مسکن روستایی، در نتیجه عملکرد طرح ویژه بهسازی مسکن انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، تعداد 38467 سرپرست خانوار روستایی می‎باشد که تاکنون از تسهیلات طرح نوسازی مسکن بهره‎مند شده اند. سه شهرستان قروه، کامیاران و سروآباد به‏عنوان نمونه تحقیق، انتخاب شده و با تعیین مولفه های سه‎بعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی مسکن روستایی، از طریق پرسشنامه و مشاهده میدانی، داده ها جمع‎آوری و مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش‎های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تکنیک اهمیت- عملکردIPA و آزمون T تک نمونه‎ای) استفاده گردید. یافته های تحقیق در زمینه آثار سیاست‎های توسعه مسکن روستایی نشان داده که در بعد اجتماعی، تغییرات مطلوبی در رابطه با تراکم خانوار و کیفیت بهداشتی مساکن به وجود آمده اما در زمینه تطبیق‎پذیری و تناسب فرهنگی- هویتی طرح‎ها، نتایج مطلوبی حاصل نشده است. در بعد اقتصادی اگرچه طرح ویژه بهسازی موجب کاهش یا حذف فضاهای معیشتی شده اما موجب ارتقای کیفیت سوخت مصرفی، صرفه‎جویی در هزینه ها و تحرک بخشی اقتصادی شده است. در بعد کالبدی نیز طرح ویژه بهسازی بیشترین اثرگذاری مطلوب را داشته و به‎عبارتی، تحول کالبدی به‎لحاظ استحکام مساکن، ایجاد شده است.