بررسی ترکیب های شیمیایی اسانس اکوتیپ های مختلف مریم گلی خلیجی (Salvia santolinifolia Boiss.)

مریم گلی خلیجی با نام علمی Salvia santolinifolia Boiss. گیاهی چندساله و معطر از خانواده نعناع سانان می باشد که به صورت خودرو در ایران می روید. در این پژوهش سر شاخه های گلدار چهار رویشگاه در استان هرمزگان شامل آبماه، قطب آباد، دو راهی میمند و سیرمند در سال های 1396 تا 1397 جمع آوری گردید. پس از تایید نام علمی آنها در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، نمونه ها در سایه و دمای محیط خشک شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه طرح کلونجر انجام شده و پس از اندازه گیری مقدار اسانس (درصد وزنی به وزنی)، نوع و مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس اکوتیپ ها با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تعیین گردید.یافته ها نشان داد بیشترین و کمترین بازده اسانس به ترتیب مربوط به اکوتیپ قطب آباد (93/0 درصد) و اکوتیپ آبماه (65/0 درصد) بود. بر این اساس، 36 ترکیب که نماینده 9/99-6/99 درصد از کل ترکیبات بود، شناسایی شدند که آلفا- پینن، هومولن اپوکسید، لیمونن، کامفن، آلفا- ترپینئول، میرسن و آلفا- کادینول ترکیبات اصلی این اکوتیپ ها بودند. هیدروکربن های مونوترپنی گروه اصلی سازنده ترکیبات در تمام نمونه ها را شامل می شد (5/80-3/69 درصد). تنوع شیمیایی اسانس در بین اکوتیپ ها براساس پراکنش جغرافیایی و اقلیمی می تواند برای حفاظت و اهلی کردن درون و خارج از رویشگاه این گیاه در نظر گرفته شود.