ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ های سورگوم علوفه ای [Sorghum bicolor (L.) Moench]با استفاده از تجزیه AMMI

سورگوم گیاه علوفه ای مهمی جهت تولید سیلاژ، علوفه تر و علوفه خشک محسوب می شود. به منظور ارزیابی پایداری عملکرد شانزده ‏رقم، لاین و هیبرید سورگوم علوفه‏ ای، آزمایش هایی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 96- 1395 در مناطق کرج، اصفهان، گرگان و مشهد اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر مکان، سال، ژنوتیپ و اثر متقابل آن‏ها بر عملکرد علوفه معنی ‏دار بودند. نتایج مقایسه میانگین‏ ها نشان داد که ژنوتیپ های 8 (Siloking) و 12 (FGCSI12) به ترتیب با تولید 6/130 و 5/127 تن در هکتار علوفه تر و 97/26 و 17/27 تن در هکتار علوفه خشک، نسبت به سایر ژنوتیپ‏ ها برتر بودند. ژنوتیپ های 2 (Speedfeed)، 9 (PHFS-27) 5 (Juicy Sweet BMR SSH.1) و 13(Sucarose-Photo-BMR) به ترتیب با عملکرد 6/105، 8/107، 2/108 و 107 تن علوفه تر در هکتار در رتبه های بعدی قرار گرفتند. تجزیه واریانس به روش امی (AMMI) و برازش مولفه ‏های اصلی به اثر متقابل ژنوتیپ و محیط نشان داد که دو مولفه اصلی اول و دوم برای عملکرد علوفه تر و خشک معنی ‏دار بودند. بر اساس نتایج مدل امی و پارامتر ارزش پایداری امی، ژنوتیپ ‏های 8 (Siloking) و 12 (FGCSI12) با عملکرد و پایداری بالاتر، به‏ عنوان مناسب‏ترین ژنوتیپ‏ های سورگوم علوفه ای شناخته شدند.