تاثیر شروط حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات در سلب حق اقامه ی دعوی در حقوق ایران و فرانسه

روش های غیرقضایی حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، به طور خاص مصالحه و میانجیگری، جایگاه مهمی در نظام های حقوقی جهان یافته است. اما تاثیری که این شروط بر حق اقامه ی دعوی دارد، در رویه ی قضایی فرانسه، برای چند دهه منشا اختلاف نظر بوده است. موضع رویه ی قضایی این کشور در این مورد، از نفی هرگونه اثر برای این شروط تا قائل شدن به اعتبار مطلق این شروط در نوسان بوده است. در نهایت، دیوان کشور فرانسه، در سال 2003، درج شروط مصالحه یا میانجیگری را در قرارداد موضوع دعوی، مانع طرح مستقیم دعوی تلقی نموده و ضمانت اجرای عدم رعایت آن را صدور قرار عدم استماع دعوی اعلام کرد. اما با صدور این رای؛ اختلاف نظر در مورد آثار این شروط پایان نیافت، چراکه همچنان این پرسش مطرح بود که آیا این شروط مانع طرح دعوای طاری نیز می شود یا خیر؟ به موجب رایی که دیوان کشور فرانسه در سال 2017 صادر نمود، این ضمانت اجرا به دعوای اصلی منحصر شد. درنتیجه اقامه ی دعاوی طاری بدون رعایت شروط مذکور، قابل پذیرش تلقی گردید. از آنجا که رویه ی قضایی ایران نیز در مواجهه با این شروط و به طور خاص، تکلیف دادگاه در فرض اقامه ی دعوی بدون اجرای این شروط، مواضع متفاوتی اتخاذ نموده است، مطالعه ی ماهیت و آثار این شروط، اهمیتی انکارناپذیر در حقوق ایران یافته است. با توجه به این مراتب در این مقاله، تاثیر شروط حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بر دعوای اصلی و دعاوی طاری جداگانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.