جایگاه کرامت انسانی در جامعه آرمانی قرآنی

آرمان‎شهرها ذاتا مبتنی بر ارزش‎ها هستند و هیچ نظریه آرمانی بدون توجه به امور اخلاقی و ارزشی نمی‎تواند در سطح نظریه آرمان‎شهری مطرح شود. در میان ارزش‎ها و اخلاقیات، کرامت ذاتی انسان در صدر قرار دارد و در نتیجه مقدم بر دیگر ارزش‎هاست. این ادعایی است که قرآن کریم نیز بدان پرداخته است. ایده اصلی نوشتار حاضر این است که قرآن کریم به عنوان مهمترین منبع معرفتی اسلام، حاوی الگویی از نظام آرمان‎شهری است که طبعا کرامت انسان، روح آن را تشکیل می‎دهد. شاید بتوان با الگوهای نظری متفاوتی کرامت ذاتی و اکتسابی انسان را در نظام آرمانی قرآن کریم مورد بررسی قرار داد، اما این نوشتار در چارچوب نظریه «آرمان نامحدود» محمدباقر حکیم که برگرفته از قرآن کریم است، سامان داده شده است. یافته‎ها نشان می‎دهد که در تمامی مراحل و اصول پنجگانه این نظریه؛ یعنی «پرستش خداوند»، «حرکت آگاهانه»، «حرکت مشقت‎آمیز»، «تغییر کیفی» و «تغییر کمی» هر دو گونه کرامت ذاتی و اکتسابی حضور روشن و برجسته‎ای دارد و شواهد بسیاری برای آن از آیات قرآن می‎توان ارائه نمود. مطالعه کرامت انسانی در چارچوب نظریه آرمان نامحدود، تنها شمه ای از ظرفیت‎های آرمان‎شهر قرآنی را نشان می‎دهد.