تحلیل چندسطحی عوامل سطح دانش آموز، کلاس درس و مدرسه بر تفکر انتقادی دانش آموزان و ارائه راهکارهای عملی برای توسعه تفکر انتقادی

هدف این پژوهش، تحلیل چندسطحی عوامل سطح دانش آموز، کلاس درس و مدرسه بر تفکر انتقادی دانش آموزان بوده است. 974 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران در پژوهش شرکت کردند. متغیرهایی از سه سطح دانش آموز (نیازهای بنیادین روانشناختی و نیاز به شناخت)، کلاس (حمایت از خودمختاری، ساختار ادراک شده) و مدرسه (فرهنگ مدرسه) انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل خطی سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که در سطح دانش آموز، متغیرهای نیاز به خودمختاری، نیاز به شایستگی، نیاز به ارتباط و نیاز به شناخت، و در سطح کلاس، ساختار ادراک شده و حمایت از خودمختاری ادراک شده رابطه معناداری با مولفه های تحلیل گری، کنجکاوی و حقیقت جویی گرایش به تفکر انتقادی دارند. در سطح مدرسه روابط معلم و دانش آموزان رابطه معناداری با تحلیل گری و کنجکاوی و روابط دانش آموزان با یکدیگر و انتظارات هنجاری رابطه معناداری با حقیقت جویی دارد. در مجموع، یافته ها نقش عوامل سطح دانش آموز (نیازهای بنیادین روانشناختی و نیاز به شناخت)، سطح کلاس (حمایت از خودمختاری، ساختار ادراک شده) و سطح مدرسه (فرهنگ مدرسه) در گرایش به تفکر انتقادی دانش آموزان را مورد تاکید قرار داد.