آغاز یا پایان نبرد در منطقه

منطقه خاورمیانه دوران گذار بسیار حساسی را می‌ پیماید که آینده آن را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است. پیش‌ بینی روند آتی تحولات در این منطقه چنان مهم است که بسیاری را در جهان به خود مشغول ساخته است. ترسیم یک نما از آینده منطقه جز از طریق نگاه به گذشته و همچنین ارزیابی موازنه کنونی قوا در آن میسر نخواهد بود. برای وعده بالفور در (1917) که مبنای تاسیس اسراییل است، اساسا هدفی دومنظوره تعریف شده بود؛ یکی کوچ دادن یهودیان از اروپا و رهایی از شرشان و دیگری ایجاد پایگاهی متحد غرب در منطقه خاورمیانه که برای درگیری طولانی‌مدت با اعراب و مسلمانان شکل می‌گرفت. کندوکاوی در مناسبات بین‌ الملل نشان می‌دهد که منطقه خاورمیانه سیاسی‌ ترین نقطه جهان است که تحولات آن تاثیر مستقیمی بر تحولات جهانی داشته و دارد. به همین دلیل شاید به اصلی‌ترین صحنه منازعه بین‌الملل مبدل شده است؛ افزون بر قدرت‌های اول جهانی قدرت‌های درجه دو نیز درصددند تا در آن برای خود موقعیتی دست‌وپا کنند. منازعه سنگین جهانی، منطقه را با وضعیت بسیار دشواری مواجه کرده است که پیش‌بینی آینده را باز هم دشوارتر می‌کند. در این میان نیروهای داخلی نیز روند پر افت‌وخیزی را طی می‌کنند که شاهد صعود برخی جریان‌ها و افول برخی دیگرهستیم. در ادامه تحقیق مناسب است به عوامل قوت متحدان ایران و همچنین وضعیت کنونی متحدان غرب و آمریکا و نقش دیگر قدرت‌های جهانی در آن پرداخته شود تا بتوان در پرتو آن فهم مناسب‌تری از آینده به دست آورد. نگاهی به برآمدن نیروهای غیردولتی که اینک نقش انکارناپذیری یافته‌اند نیز ضروری است. در پایان با استناد به رویکرد نیروهای موثر منطقه‌ای و جهانی به این نتیجه رسیده‌ایم که چالش‌های کنونی منطقه لااقل برای چند سال ادامه خواهد داشت؛ اما بعید است در موازنه کنونی قوا تغییر زیادی حاصل شود.