بررسی راهکارهای حفاظت از مرزهای حرفه حسابرسی با تبارشناسی مفهوم «قضاوت»

پاسبانی از مرزهای حرفه، وظیفه ای است که تنها توسط اعضای آن به دوش کشیده می شود. این وظیفه برای حسابرسان، که دارای وظایف حرفه ای با پیامدهای مالی و اقتصادی هستند، اهمیتی دوچندان دارد. در واقع وجود پیامدهای مالی و اقتصادی است که امنیت مرزهای حرفه حسابرسی را در برابر حقوقدانان و دادگاه های قانونی تهدید می کند. قانون گذاران بارها و بارها در طول تاریخ کشورهای پیشرو در حوزه حسابرسی (نظیر بریتانیا و آمریکا) به بهانه همین پیامدها، به حوزه استحفاظی حسابرسان نفوذ کرده و اصلی ترین عنصر تشکیل دهنده حرفه را هدف قرار داده اند: «قضاوت حرفه ای». گاهی رای برای قانونمند ساختن قضاوت حرفه ای حسابرسان (حسابداری مبتنی بر قواعد) صادر و گاهی بر اهمیت تاثیر شرایط ویژه بر قضاوت حرفه ای آنها (حسابداری مبتنی بر اصول) تاکید شده است. پژوهش حاضر با کمک «تبارشناسی» فوکو درصدد شناسایی سازوکارهای حفاظت از حرفه حسابرسی در برابر امواج قانون گذاری است. یافته های پژوهش، اهمیت رابطه دو سویه «قدرت - دانش» را گوشزد کرده و نشان می دهد که با توجه به دانش بنیان بودن حرفه حسابرسی و در نظر گرفتن تضاد همیشگی میان اعضای حرفه با افراد یا نهادهای خارجی، حسابرسان راهکارهای متفاوتی همانند تدوین رهنمودهای کلی و تاکید بر قضاوت های فردی (رویکرد مبتنی بر اصول) یا تدوین استانداردهای حسابداری متعدد، پیچیده، مبهم و ناکامل (رویکرد مبتنی بر قواعد) برای پاسخ به الزامات تحمیلی خارجی ارائه داده اند.