بررسی واژه‏های شناور در رساله «ارشاد المریدین» کمال‏الدین حسین خوارزمی

واژه های شناور یا مفردات، آن دسته از واژه هایی هستند که عنوان صرفی ثابتی ندارند. به عبارتی، این واژه ها ما بین دو حوزه ساختواژه و نحو قرار می گیرند. از یک سو، واژه اند و از دیگرسو، تعیین معنای دقیق آنها مستلزم دقت در روابط نحوی و جایگاه آنهاست. بنابراین، مقولاتی واژگانی-نحوی به شمار می‏روند. از این رو، باید در ارتباط با دیگر واژه های جمله سنجیده شوند تا بتوان آن‏ها را به یکی از مقولات نحوی زبان فارسی نسبت داد. مقاله حاضر با شیوه توصیفی- تحلیلی سعی دارد که این واژه ‏ها را در متن کتاب «ارشاد المریدین» کمال‏الدین حسین خوارزمی بررسی کند. برایند پژوهش حاکی از آن است که واژه‏ های بس/ بسی، تا، چند/ چندین، چنین/ چنان، چون/ چو، همچو/ همچون، چه، دگر/ دیگر، که، مگر، هم، همه، هیچ، یک/ از واژه‏ های شناوری هستند که در این متن به کار رفته ‏اند. بیشتر این واژه ‏ها در نقش‏های دستوری قید (پرسش، منظور، زمان، شرط، استثنا، تردید، افزایش، نفی و ترتیب)، صفت (مقدار، پرسشی، مبهم و تعجبی)، حرف اضافه، مسندالیه، هم پایگی، ضمیر (مبهم، پرسشی، غیرپرسشی و شمارشی) به کار رفته ‏اند. در این میان «که» پرکاربردترین واژه شناور این متن است که جمله بعد از آن در نقش ضمیر غیرپرسشی، پیوند، مسندالیه، صفت، مفعول، قید زمان و قید شرط ظاهر شده است.