تجزیه پایداری اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد شکر در هیبریدهای چغندرقند

در برنامه های معرفی رقم، آزمون ژنوتیپ های گیاهی در مناطق مختلف به منظور بررسی پایداری آن ها انجام می گیرد. در این تحقیق، 17 ژنوتیپ چغندرقند در 5 منطقه کرج، همدان، میاندوآب، مشهد و شیراز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تکرار در سال 1397 ارزیابی محصولی شدند. پس از تایید همگنی واریانس خطا در پنج آزمایش با آزمون بارتلت، تجزیه واریانس مرکب داده ها برای عملکرد شکر انجام شد. در این تجزیه اثر مکان، ژنوتیپ و ژنوتیپ در مکان معنی دار شد. براساس روش ضریب رگرسیونی و انحراف از رگرسیون، ژنوتیپ های G2، G6، G9 و G13 پایدارترین ژنوتیپ ها بودند. بر اساس واریانس برهمکنش شوکلا و اکووالانس ریک، ژنوتیپ های G2، G3، G5 و G6 بالاترین پایداری را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ های G6 و G9براساس پارامتر واریانس درون مکانی و ژنوتیپ های G2 و G5 بر اساس پارامتر ضریب تغییرات پایدارترین ژنوتیپ شناسایی شدند. با استفاده از روش ضریب تبیین، ژنوتیپ های G3، G5 و G6و با استفاده از روش رگرسیون تای، ژنوتیپ های G2، G6 و G12 با داشتن میانگینی بالاتر از متوسط به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. براساس مجوع روش های فوق، ژنوتیپ G2 به عنوان مناسب ترین ژنوتیپ از نظر پایداری عملکرد شکر شناخته شد.