اثربخشی آموزش گروهی مهارت های اجتماعی بر بهبود مهارت های اجتماعی دانش آموزان مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی

ضعف مهارت های اجتماعی تاثیر منفی بر عزت نفس و شناخت فردی، عملکرد اجتماعی و تحصیلی، روابط بین فردی و درونی کودکان با اختلال کم توجهی و بیش فعالی می گذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهارت های اجتماعی بر بهبود مهارت های اجتماعی و مولفه های آن در دانش آموزان مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی انجام شد.

این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری را دانش آموزان پسر 8الی12ساله، مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی در مقطع ابتدایی شهر تهران، تشکیل دادند. تعداد 32 نفر از این دانش آموزان به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (16 نفر در هر گروه) قرار گرفتند. سپس با استفاده از پرسشنامه های اطلاعات سیاهه رفتاری کودک (آخنباخ، 1978) و فرم والدین مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (گرشام و الیوت، 1990)، سنجش شدند. در گروه آزمایش طی ده جلسه یک ساعته، آموزش برنامه مهارت های اجتماعی اجرا شد؛ اما هیچ گونه مداخله ای برای گروه گواه تا زمان اخذ پس آزمون صورت نگرفت. سپس هر دو گروه بعد از اتمام جلسات آموزشی و یک ماه بعد از آن مجددا به مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت پاسخ دادند. داده ها در قالب مشخصه های آمار توصیفی (فراوانی و میانگین و انحراف معیار) و روش تحلیل واریانس اندازه های مکرر توسط نرم افزار آماری SPSS در سطح معناداری 0٫01 تجزیه وتحلیل شدند.

با توجه به میانگین نمره پیش آزمون مهارت های اجتماعی در گروه آزمایش (19٫68) با انحراف معیار (3٫73) و میانگین نمره پس آزمون (38٫25) با انحراف معیار (3٫35)، نتایج تحلیل واریانس اندازه های مکرر نشان داد که با آموزش گروهی مهارت های اجتماعی، نمره مهارت های اجتماعی کل و مولفه های آن (همکاری و قاطعیت و خویشتن داری، به جز مولفه مسئولیت پذیری) در دانش آموزان پسر مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی به طور معناداری افزایش یافت (0٫001>p) و این تاثیر یک ماه بعد از جلسات آموزشی نیز پایدار بود (0٫001>p).

از یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی می تواند مهارت های اجتماعی و مولفه های آن را در این دانش آموزان افزایش دهد؛ بنابراین تدوین برنامه های مدون آموزش مهارت های اجتماعی و گنجاندن آن در برنامه های آموزشی این کودکان به عنوان آموزش مکمل، مفید خواهد بود.