چالش های ایمن سازی گزارشگری مالی در ایران: رویکرد نظریه پردازی زمینه بنیان

به دلیل نقش مهمی که در سال های اخیر بورس اوراق بهادار در زندگی اقشار مختلف مردم پیدا کرده، امروزه توجه به موضوعات حول گزارشگری مالی قابل فهم، مربوط، قابل اتکاء، شفاف و ایمن و همچنین توجه به مسائل و چالش ها برای ایمن سازی گزارشگری مالی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، شناسایی چالش های ایمن سازی گزارشگری مالیبا بکارگیری روش نظریه پردازی زمینه بنیان می باشد.

در این پژوهش، با بکارگیری روش نظریه پردازی زمینه بنیان، از طریق مصاحبه با 23 نفر از خبرگان و افراد صاحب نظر به روش نمونه گیری گلوله برفی یا زنجیره ای و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه، چالش های ایمن سازی گزارشگری مالی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، با بهره گیری از کدگذاری های زمینه بنیان، مفاهیم، مقوله ها، مشخصات و ابعاد مقوله ها که به عوامل زمینه ای، شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله گر و پیامدها طبقه بندی شده اند، استخراج گردیدند و با نظرات خبرگان حرفه ای، الگوی ارائه شده مورد تائید قرار گرفت.

یافته ها بیانگر چالش های فراوانی در ابعاد مختلف جهت ایمن سازی گزارشگری مالی در ایران است. چالش های عمده در زمینه ایمن سازی گزارشگری مالی از دیدگاه مشارکت کنندگان بیشتر مبتنی بر شرایط اقتصادی، دولتی بودن اقتصاد، قصور در پیاده سازی صحیح ماده 44 قانون اساسی، پایین بودن ضمانت اجرایی، فقدان فرهنگ پاسخگویی- پاسخ خواهی، چالش های حرفه حسابرسی و ضعف های عمده در سیستم کنترل های داخلی بوده است.

 چالش های مطرح شده می تواند یک زنگ خطری برای نظام حسابداری و گزارشگری مالی باشد و اگر به موقع شناسایی و مرتفع نشوند، ممکن است حتی شرکتها را از حوزه رقابت پذیری و تنوع بخشی دور سازد.  

 یافته های پژوهش علاوه بر توسعه مبانی نظری ایمن سازی گزارشگری مالی، حاوی مفاهیم ارزشمندی برای مدیران شرکتها و مراجع حرفه ای درباره اهمیت گزارشگری مالی شرکتها می باشد. با وجود اهمیت گزارشگری مالی، تاکنون چالش های گزارشگری مالی مورد بررسی قرار نگرفته که ابعاد مختلف آن در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.