تعیین عوامل خاکی موثر بر شاخص های تنوع کارکردی و گونه ای گیاهان در مراتع راور، استان کرمان

تنوع زیستی موجود در اکوسیستم مرتع، به طور مستقیم تحت تاثیر ویژگی های رویشی و تنوع گونه های گیاهی آن قرار دارد که همواره متضمن پایداری این اکوسیستم در مقابل تغییرات محیطی و زیستی است. هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل خاکی موثر بر شاخص های تنوع کارکردی و گونه ای به منظور اعمال مدیریت منطبق با شرایط اکولوژیک مراتع چشمه سرخو شهرستان راور استان کرمان است. برای تعیین خصوصیات کارکردی گیاهان مرتعی در طول گرادیان ارتفاعی، 12 نقطه ارتفاعی به فاصله 100 متر از هم در نظر گرفته شد و در هر نقطه، در راستای ترانسکتی عمود برجهت شیب، 5 پلات نمونه برداری مستقر شد. در مجموع 60 پلات برداشت شد. در هر نقطه نمونه برداری 3 نمونه خاک از عمق 0 تا 20 سانتی متری برداشت شد. هشت شاخص تنوع کارکردی شامل رائو (Rao)، چند وجهی محدب (CHull)، غنای کارکرد (FRic)، یکنواختی کارکرد (FEve)، واگرایی کارکرد (FDiv)، پراکندگی کارکرد (FDis)، تنوع ویژگی کارکرد (FAD1) و شاخص تنوع ویژگی کارکرد اصلاح شده (FAD2) و چهار شاخص تنوع گونه ای از نرم افزار FDivrsity استخراج شدند. برای بررسی ارتباط بین عوامل محیطی، گونه های گیاهی و شاخص های تنوع کارکردی و گونه ای از آنالیز های چند متغیره (DCA، CCA، RDA) استفاده شد. نتایج نشان داد که عواملی نظیر ارتفاع، درصد آهک، ماده آلی و رطوبت بیشترین تاثیر را بر روی گونه ها داشتند. نتایج حاصل از همبستگی بین متغیرهای محیطی با تنوع کارکردی نشان داد که بیشترین همبستگی برای محور اول مربوط به درصد رطوبت اولیه 64/0 و محور دوم مربوط به آهک با مقدار 3817/0 می باشد. همچنین همبستگی بین عوامل محیطی حاکی از آن بود که همبستگی بالایی بین رطوبت (61/0r=)، هدایت الکتریکی (75/0r=)، اسیدیته (68/0r=)، درصد مواد آلی (78/0r=)، آهک (72/0r=) و ارتفاع از سطح دریا (77/0r=) با محور اول گونه ای وجود دارد. ارتباط بین شاخص های تنوع کارکردی و غنای گونه ای بیانگر این مطلب بود که اکثر شاخص ها با افزایش غنا گونه ای نیز افزایش پیدا کرده است. نتایج این پژوهش می تواند در پروژه های اجرایی مورد استفاده قرار بگیرد، به این دلیل که ویژگی های کارکردی شدت و جهت تغییرات اکوسیستم را در نتیجه عوامل محیطی به خوبی نشان می دهند.