چالش های نظام پزشک خانواده روستایی شمال شرق ایران از دیدگاه مدیران و پزشکان شاغل در طرح

در ایران برنامه ای جدید تحت عنوان پزشک خانواده روستایی از سال 1384 آغاز شد. مطالعه حاضر باهدف تعیین چالش های نظام پزشک خانواده روستایی در استان خراسان رضوی انجام شده است.

مواد و روش ها:

 مطالعه حاضر یک مطالعه ترکیبی (کمی - کیفی) است. در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف با 11 مدیر و 9 پزشک خانواده شاغل در طرح در خراسان رضوی مصاحبه شد. سپس بر اساس نتایج مصاحبه ها پرسشنامه ای طراحی و پس از تائید روایی و پایایی آن در یک مطالعه توصیفی-تحلیلی در سال 1397 به کار گرفته شد. یافته های مطالعه کمی، با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های Mann-Whitney، T test و ANOVA در سطح معنی داری 0.05 تحلیل شد.

در تحلیل محتوای کیفی 9 مفهوم اساسی (برنامه ریزی جامع، نظام بیمه درمان، جبران خدمات، ارزیابی عملکرد، امکانات و تسهیلات رفاهی، جذب و حفظ نیروی انسانی، نظام اطلاعات، فرهنگ سازی و تامین مالی) شناسایی شدند.
بزرگ ترین چالش در حوزه جبران خدمات (73/0±05/4) و کوچک ترین آن در حوزه امکانات و تسهیلات رفاهی (83/0±67/3) بوده است. بیشترین تفاوت دیدگاه مدیران و پزشکان در حوزه امکانات و تسهیلات رفاهی (20/0±61/0) و کمترین آن در حوزه فرهنگ (17/0±04/0) بوده است.

بیشترین چالش های طرح پزشک خانواده در مطالعه موردبررسی مربوط به عوامل فرهنگی، اقتصادی، محیطی و شرایط کاری است. پیشنهاد می شود به منظور اجرای صحیح طرح پزشک خانواده به هماهنگی آن با اهداف این طرح در سطح بین المللی و تجربیات کشورهایی که این برنامه را اجرا کرده اند توجه شود.