تعیین سهم عوامل سیاست گذاری و دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی در کنترل مرگ و میر نوزادان در ایران از دیدگاه صاحب نظران

برای کاهش مرگ ومیر نوزادان بایستی به تمام سطوح سیستم بهداشتی درمانی توجه شود. این مطالعه با هدف تعیین سهم عوامل سیاست گذاری و دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی در کنترل مرگ ومیر نوزادان در ایران انجام شده است.

این پژوهش کاربردی، از نوع مقطعی تحلیلی، با روش تحلیل عاملی برگرفته از 4 الگوی کاهش مرگ ومیر نوزادان انجام گرفته است. پس از بررسی متون و الگوهای مختلف، ابعاد مشترک و غیر مشترک این الگوها در یک جدول تطبیقی تنظیم گردید. نتیجه مطالعات تطبیقی در قالب پرسشنامه طراحی شد و به 20 نفر از خبرگان جهت پایایی و روائی ارسال شد. روایی به روش CVI و CVR و پایایی به روش α کرونباخ آن مورد تائید قرار گرفت و به منظور اعتبارسنجی مدل، پرسشنامه نهایی با نظرخواهی از 535 نفر از 11 استان بصورت چند مرحله ای با روش مصاحبه در دو مرحله با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای تکمیل و جمع آوری گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS25 و AMOS-18 صورت گرفت.

83 متغیر ابتدایی پس از نظرسنجی خبرگان به 48 گویه تقلیل و بعد از تحلیل عاملی اکتشافی 5 عامل استخراج شد که شامل «دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی، سیاست گذاری، مشارکت اجتماعی، تکنولوژیها و نوع آوری ها و سیستم های اطلاعات سلامتی» است. سهم هر عامل در واریانس تبیین شده به ترتیب، 052/15درصد ، 30/ 11درصد، 73/10درصد، 23/10 درصد، 72/8 درصد می باشد. با بررسی عمیق تر مشاهده شد که گویه های 13 گانه مربوط به عامل دسترسی (با تببین 47/52 درصد از واریانس کل) و 10 گویه سیاست گذاری با 9/45 درصد ، دارای ساختار یک عاملی هستند.

با توجه به یافته های مطالعه، برای کنترل مرگ و میر نوزادان باید زیرساخت های لازم برای تامین دسترسی و نیز سیاست گذاری فراهم گردد. این پژوهش می تواند شواهد کافی و مناسب جهت سیاست گذاری ها و تصمیم گیری های کلان آتی را در زمینه کاهش مرگ و میر نوزادان ارائه دهد.