مراجع شبه قضایی رسیدگی کننده به تخلفات صورت گرفته در ارائه خدمات نظام سلامت

بیماران، مصرف کنندگان اصلی خدمات نظام سلامت و از آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند. ایشان به لحاظ فشارهای جسمی و روحی ناشی از بیماری و همچنین، به دلیل بار مالی ناشی از خدمات درمانی در وضعیت خاصی قرار دارند. در مقابل، پیشرفت، تنوع و تخصصی شدن خدمات درمانی، موجب شده است بیماران در برابر گروهی به نام «ارائه دهندگان خدمات نظام سلامت» قرار گیرند، لذا حمایت از بیماران که از طرفی ناگزیر از دریافت خدمات نظام سلامت هستند و از طرف دیگر، با حقوق خود آشنایی کافی ندارند، ضروری به نظر می رسد. تخلفات حوزه پزشکی، بسته به نوع آن ها می توانند در صلاحیت محاکم عمومی یا انقلاب باشند. با این حال، به  دلیل تخصصی بودن تخلفات صورت گرفته در حوزه سلامت و به جهت تسریع در رسیدگی، مراجعی غیر از مراجع قضایی نیز برای رسیدگی به تخلفات حرفه ای پزشکی ایجاد شده است. این مراجع صرفا در حدود مسائلی که قانون مشخص کرده است، صلاحیت دارند و برخلاف محاکم دادگستری، تحت نظارت قوه قضاییه نیستند. این مراجع یا تحت نظارت قوه مجریه یا فراقوه ای یا به صورت مراجع انتظامی هستند که برای رسیدگی به تخلفات متخصصان و با حضور نمایندگانی از قوه قضاییه و سازمان های مربوطه تشکیل می شوند. در این مقاله، مراجع غیر قضایی صالح به رسیدگی به دعاوی علیه ارائه دهندگان خدمات نظام سلامت که شامل سازمان تعزیرات حکومتی، شورای رقابت و مراجع مقرر در قانون سازمان نظام پزشکی (که جمعا شامل 5 مرجع: 1 دادسرای انتظامی شهرستان؛ 2 هیات بدوی انتظامی شهرستان؛ 3 هیات تجدید نظر انتظامی استان؛ 4 هیات عالی انتظامی استان؛ 5 دادگاه تجدید نظر مرکز استان است) و کارکرد آن ها در حوزه سلامت مورد بررسی قرار گرفته و در خاتمه نیز پیشنهادات مقتضی ارائه شده است.