جایگاه حقوق فردی شهروندی در فقه و نظام حقوقی ایران

حقوق فردی شهروندی یا ضوابط و قواعدی که حقوق فرد و دولت و قلمرو اختیارات آن‏ها را در برابر یک دیگر تعیین می‏کند، از جمله مباحث مطرح و مهم جهان کنونی است. در حکومت اسلامی ایران نیز رابطه حقوقی فرد و دولت دارای جایگاه خاصی است و حقوق و امتیازات افراد به شکل مبسوط‏تری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تبیین گردیده و در این خصوص طبعا و ذاتا ساکت نیست، زیرا مهم ترین منابع اختصاصی حقوق اساسی ایران برگرفته از فقه اسلامی است و بنیادی‏ترین‏ بخش آن اعلام حقوق و آزادی‏های اساسی افراد است که همسو با ارزش‏های اسلامی است، گرچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران واژه‏ های شهروند و حقوق شهروندی به کار نرفته، ولی در عوض، از تعبیراتی چون حقوق ملت، حقوق عمومی، حقوق عامه، حقوق فردی اجتماعی چند بار استفاده شده است که تبیین همه جانبه آن نیازمند تحقیق عمیق و تفصیلی است، لذا این پژوهش با اتخاذ روش تحلیلی و توصیفی سعی بر آن دارد که به تعیین جایگاه حقوق فردی شهروندان در فقه اسلامی و حقوق ایران، شناخت آن و نگاهی کوتاه به ضوابط و قواعد کلی مربوط به این مقوله بپردازد.