کاهش خطرپذیری اثرات خشکسالی بر سکونت در شهر اصفهان؛ ارایه برنامه راهبردی با استفاده از فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط

اهداف و زمینه ها: 

از مهم ترین پیامدهای تغییرات اقلیمی، وقوع خشکسالی در بخش های مختلف زمین (به ویژه فلات قاره ایران) است که سکونتگاه های شهری و روستایی را با بحران های گوناگون روبه رو کرده است. برنامه ریزی کاهش خطرپذیری خشکسالی که بخشی از دستورکارهای ویژه در شرایط بحران برای برنامه ریزی و مدیریت شهری است، یکی از راه های مقابله با این پدیده است. هدف از این پژوهش، شناسایی اثرات خشکسالی موثر بر سکونت و سنجش میزان و اولویت بندی آن در شهر اصفهان؛ و همچنین تولید دستورکارهای برنامه ریزی راهبردی منتج از سناریوهای سازگار و اولویت مند برآمده از فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط با هدف کاهش خطرپذیری بحران خشکسالی بوده است.

روش شناسی:

 در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، ابتدا به کمک گروه متخصصان، عوامل موثر بر فعالیت مسکونی شناسایی و در گام بعدی، ارزیابی این اثرات از طریق پیمایش اجتماعی با استفاده از پرسش نامه ویژه ساکنین در مناطق 15گانه شهر اصفهان با 384 نمونه به صورت نمونه گیری غیرتصادفی سهمیه ای انجام شد. 20 اثر دارای شدت بالاتر از میانگین استخراج شده و در مرحله بعد با ورود به فرآیند برنامه فضایی راهبردی مشکل سو و با به کارگیری تکنیک تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط، سناریوهای سازگار و اولویت مند برنامه تولید و طراحی شده است. لازم به ذکر است در طی مراحل تکنیک مذکور، اولویت بندی سناریوها بر پایه نتایج حاصل از ارزیابی نیمه کمی خطرپذیری انجام شده است.

یافته ها: 

«خشک شدن رودخانه و مادی ها»، «ایجاد نارضایتی و بی اعتمادی عمومی متقابل جامعه مدنی و تصمیم گیرندگان»، «دگرگونی امید به زندگی»، «دگرگونی کیفیت هوا» و «افزایش آسیب پذیری سلامت جسمی» دارای بالاترین خطرپذیری بر فعالیت مسکونی در شهر اصفهان بودند.

نتیجه گیری: 

با استفاده از فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط، برنامه راهبردی برتر برای کاهش خطرپذیری خشکسالی با در نظر گرفتن 8 عرصه «طراحی شهری»، «سرزندگی»، «مشارکت مردمی»، «مدیریت شهری»، «فناوری های نوین»، «سلامت جسمی» و «سبک زندگی» ارایه شد.