استخراج چهریزه های حوزه موضوعی زنان و زایمان بر اساس رویکرد کاربرمدار

اگرچه مفهوم تحلیل چهریزه ای در رده بندی و سیستم های بازیابی اطلاعات قدمتی طولانی دارد، اما به کارگیری رویکرد تحلیل چهریزه در سیستم های بازیابی امروزی با مشکلاتی همراه است که یکی از این مشکلات، عدم توجه مناسب به کاربر به عنوان ذی نفع اصلی سیستم می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارایه روشی برای استخراج چهریزه های مناسب در سیستم های بازیابی اطلاعات نوین با استفاده از رویکرد کاربرمدار بود.

برای درک نیاز کاربران و دستیابی به چهریزه های حوزه تخصصی زنان و زایمان، از روش تحلیل محتوای قراردادی با رویکرد کیفی استفاده شد. ابتدا با 14 متخصص مامایی و زنان و زایمان مصاحبه صورت گرفت و نیازهای اطلاعاتی گروه کاربری شناسایی گردید. سپس نیازهای اطلاعاتی با کمک متخصصان حوزه موضوعی طبقه بندی و چهریزه ای به هر طبقه نسبت داده شد. به منظور ارزیابی مفید بودن چهریزه های استخراج شده، از یک گروه خبره متشکل از 8 متخصص موضوعی و 8 متخصص کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی استفاده گردید و توافق بر اساس فرمول توافق کل مورد ارزیابی قرار گرفت.

بر اساس کد های استخراج شده از مصاحبه های مربوط به بخش تعیین نیاز های اطلاعاتی ذی نفعان حوزه زنان و زایمان، 23 به دست آمد که از میان آن ها، 9 چهریزه «گروه سنی، ارگان، روش های درمانی، تشخیص، بیماری، علایم و نشانه ها، عامل خطر، عارضه و پیش آگهی» با دریافت ضریب توافق بالای 80 درصد، به عنوان چهریزه های مناسب توسط خبرگان شناسایی شد.

استخراج چهریزه های سیستم های بازیابی اطلاعات بر اساس رویکرد کاربرمدار، سبب می شود که چهریزه ها از حالت عمومی به تخصصی تبدیل گردد. در این صورت، چهریزه ها برای کاربران هر حوزه تخصصی در رابط کاربری متفاوت خواهد بود و بدین ترتیب رابط های کاربری تخصصی شکل می گیرد.