تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر صفات مورفولوژیک و عملکرد پنبه تحت تنش خشکی

با هدف بررسی تاثیر سطوح آبیاری و کاربرد میکوریزا و هیومیک اسید بر صفات مورفولوژیکیو عملکرد پنبه آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. در این پژوهش آبیاری در سه سطح  40، 70 و 100 درصد نیاز آبی گیاه به عنوان فاکتور اصلی، میکوریزا در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد و هیومیک اسید در دو سطح صفر و 10 لیتر در هکتار به عنوان فاکتورهای فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد با کاهش تامین نیاز آبی پنبه از 100 به 40 درصد، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی، عملکرد وش و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 6/29، 8/31، 3/48، 7/68 و5/60 درصد و به طور معنی داری کاهش یافت. با این وجود کارایی مصرف آب برای تولید وش پنبه در تیمار تامین 70 درصد نیاز آبی از برتری معنی دار 2/19 و5/44 درصدی به ترتیب نسبت به تیمارهای تامین 100 و 40 درصد نیاز آبی برخوردار بود. همچنین کاربرد میکوریزا نسبت به عدم کاربرد آن، باعث افزایش معنی دار و 9/10، 5/12، 30، 48، 8/26، 8/48 و 8/24 درصدی به ترتیب ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی، عملکرد وش، عملکرد بیولوژیک، کارایی مصرف آب برای تولید وش و بیوماس گردید و کاربرد 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک نیز باعث افزایش معنی دار و 9/9، 4/9، 2/14، 5/23 و 7/20 درصدی به ترتیب ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی، عملکرد وش و کارایی مصرف آب برای تولید وش گردید. به طور کلی نتایج نشان داد که استفاده از میکوریزا و اسید هیومیک اثرات منفی تنش کم آبی را به خصوص در شرایط تنش متوسط کاهش می دهد. با در نظر گرفتن کارایی مصرف آب و عملکرد وش پنبه، تیمار تنش متوسط کم آبی و کاربرد میکوریزا را برای زراعت این گیاه در بیرجند می توان مورد توجه قرار داد.