شناسایی مولفه های خودرهبری دانشجویان

هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های خودرهبری دانشجویان بود. با اتخاذ رویکرد کیفی از روش نظریه زمینه ای روشمند برای تحلیل نظر صاحبنظران استفاده شد. با چارچوب نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش نمونه گزینی گلوله برفی با 20 صاحبنظر در حوزه آموزش عالی مصاحبه صورت گرفت. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش و جمع آوری داده ها و اطلاعات، ابزار پژوهش مصاحبه بود که با به کارگیری مثلث بندی؛ یعنی مصاحبه عمیق اکتشافی نیمه ساختمند، گروه های کانونی و نیز بررسی ادبیات و پیشینه پژوهش داده ها جمع آوری شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا در رویکرد نظریه داده بنیاد در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. در پژوهش حاضر پدیده محوری، مفهوم خودرهبری دانشجو انتخاب شد. یافته ها نشان داد که مشارکت اعضای هییت علمی مجرب در تدوین برنامه های خودرهبری، ایجاد زمینه های خودباوری و خودرهبری از طریق برنامه های درسی دانشگاهی و تعامل متقابل استاد و دانشجو و طراحی آموزش های مرتبط با تقویت توانمندی های رفتاری از جمله خودرهبری و خودتنظیمی دانشجویان در کلاس های درس از شرایط علی اثرگذار بر خودرهبری دانشجویان است. در کنار عوامل علی، سازه های محیطی متعددی در سه حوزه عوامل درون دانشگاهی، عوامل برون دانشگاهی و عوامل آموزشی وجود دارد که در تحقق یافتن هدف ایجاد خودرهبری دانشجو نقش مهمی دارد. همچنین سبک رهبری و مدیریت دانشگاه ها، مشارکت دانشجو و مهارت های اجتماعی، عوامل   زمینه ای موثر بر خودرهبری دانشجوست. از نظر صاحبنظران لزوم توجه به خودرهبری دانشجویان یکی از وظایف مهم مسیولان آموزش عالی است. دانشگاه ها باید به گونه ‏ای مدیریت و رهبری شوند که خودرهبری به عنوان یک فرهنگ و بخشی از فعالیت های روزانه دانشجویان درآید و به عنوان ارزش افزوده برای همه اعضای هییت علمی و دانشجویان مطرح شود.