فرسودگی و خستگی ناشی از وظایف والدینی: نقش متغیرهای زمینه ای والد-فرزند

 والدگری، حرفه ای پیچیده و استرس زا و برای برخی با احساس خستگی و فقدان انرژی لازم برای رسیدگی و مراقبت از فرزندان همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش متغیرهای زمینه ای مرتبط با والد و فرزند در خستگی و فرسودگی ناشی از وظایف فرزندپروری انجام شد.

روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش را 149 مادر شامل 67 نفر دارای فرزند با ناتوانی جسمی-حرکتی و ناشنوا و 82 نفر با فرزند بدون ناتوانی تشکیل دادند که به ترتیب با مراجعه به مراکز توان بخشی معلولان تحت پوشش اداره کل بهزیستی و مراکز عمومی شهر در فاصله تابستان تا پاییز سال 1397 به شیوه دردسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. ابزارهای سنجش پرسشنامه حاوی متغیرهای زمینه ای والد-فرزند (محقق ساخته) و مقیاس سنجش فرسودگی والدینی (رزکام و همکاران، 2017) بود. رابطه متغیرها و سهم پیش بین آن ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه در محیط SPSS نسخه 24 تجزیه وتحلیل شد.

نتایج نشان داد که بین طول مدت ازدواج (0٫04=p، 0٫18-r=) و سطح تحصیلات مادران با فرسودگی والدینی (0٫041=p، 0٫21-r=) رابطه منفی معنادار و بین داشتن فرزند دارای ناتوانی و فرسودگی والدینی رابطه مثبت معنادار مشاهده می شود (0٫042=p، 0٫17r=). همچنین یافته ها مشخص کرد که سطح تحصیلات مادران (0٫003=p، 0٫25-=β) و طول مدت ازدواج (0٫007=p، 0٫22-=β) درمجموع سهم بیشتری را در پیش بینی فرسودگی والدینی دارد.

براساس یافته های پژوهش حاضر، توجه به متغیرهای زمینه ساز فرسودگی مادران به عنوان مراقبان دایمی و پرورش دهندگان فرزندان امری ضروری در توسعه و غنای روابط والد-فرزندی محسوب می شود.