مطالعه ارزیابی چرخه حیات در تولید ذرت دانه ای تحت دو نظام کشت بهاره و پاییزه (مطالعه موردی استان خوزستان)

کشاورزی یکی از فعالیت های مهم اقتصادی و اثرگذار بر محیط زیست است. ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید محصولات کشاورزی از راهکارهای موثر در دست یابی به کشاورزی پایدار و حفظ منابع طبیعی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید ذرت در استان خوزستان به عنوان یک کشت راهبردی که در سال دوبار کشت می شود، پرداخته است. داده های اولیه از اطلاعات جهاد کشاورزی استان، اطلاعات کتابخانه ای و داده های تجربی کشاورزان منطقه جمع آوری شد. برای تعیین آب آبیاری و عملکرد محصول از اسفندماه 96 تا آذرماه 97 آزمایشاتی به صورت تیمارهای صحرایی انجام شد. اثرات منفی زیست محیطی گروه های تاثیر پتانسیل گرمایش جهانی، پتانسیل یوتریفیکاسیون، پتانسیل اسیدی شدن، تخلیه منابع آبی، تخلیه منابع فسیلی، تخلیه منابع فسفات و تخلیه منابع پتاس بررسی شد. یوتریفیکاسیون خشکی و تخلیه منابع فسفات به ازای تولید یک تن دانه ذرت به عنوان واحد کارکردی، بیشترین اثرات منفی زیست محیطی را داشتند و هریک از آن ها به ترتیب سهم 73/18 و 08/34 درصدی در هزینه های زیست محیطی انتشار آلاینده ها را داشتند. در این میان سهم تخلیه منابع آبی در اثرات مخرب زیست محیطی برابر 85/22 درصد بود. برای کشت بهاره و پاییزه شاخص Eco-x به ترتیب برابر 92/0 و 70/0 و شاخص RDI به ترتیب برابر 75/1و 29/1 محاسبه شد. پس به منظور کاهش آلایندگی تولید ذرت در منطقه بایستی بر لزوم مدیریت مصرف بهینه کودهای شیمیایی، جایگزینی آن ها با کودهای آلی و استفاده از کودهای زیستی و استفاده از منابع تامین نیتروژن با پتانسیل آلودگی کمتر تاکید کرد. همچنین در کشت بهاره کاشت ارقام زودرس با پتانسیل عملکرد بالا و سازگار با شرایط آب وهوایی منطقه توصیه می شود.