بررسی نقش میانجی عدالت سازمانی ادراک شده در اثر روابط مبادله ای بر طفره روی اجتماعی

در چنددهه ی گذشته رفتارهای انحرافی از جمله طفره روی اجتماعی در کانون توجه محققین مطالعات سازمانی قرارگرفته است. طفره روی سازمانی به تمایل فرد برای کاهش عامدانه تلاش ذهنی و جسمی خود در حین فعالیت اشاره دارد. نظر به اهمیت نقش این رفتارها در عملکرد سازمان، این تحقیق به بررسی دو متغیر سازمانی موثر بر آن در سطح بیمارستان های دولتی اهواز می پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان درمانی به تعداد 822 نفر بودند که از بین آنها 265 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب و اطلاعات موردنیاز با بهره گیری از پرسشنامه های عدالت ادراک شده نیهوف و مورمان (1993)، مبادله ی رهبر-عضو لادن و مث لیدن (1998)، مبادله ی عضو-تیم سیرز (1989) و طفره روی اجتماعی جورج (1992) در بازه زمانی زمستان 97 جمع آوری شدند. ضریب آلفای ترکیبی بدست آمده برای پرسشنامه های مذکور به ترتیب برابر با 876/0، 948/0، 939/0 و 925/0 بودند. داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS21 و Smart PLS2 تحلیل شدند. تحقیق نشان داد که روابط مبادله ای (رابطه رهبر-عضو و عضو-تیم) تاثیر معناداری بر ادراک از عدالت توزیعی و مراوده ای و طفره روی اجتماعی دارند. اما صرفا عدالت توزیعی قادر است اثر رابطه رهبر-عضو بر طفره روی اجتماعی را بطور معناداری میانجی گری کند. این امر نشان می دهد که اعضای درگیر روابط مبادله ای چنانچه احساس کنند از نظر مادی و اقتصادی کمتر منتفع شده اند، بیش از سایر اعضاء مبادرت به طفره روی خواهند نمود.