پایداری بودجه براساس برقراری عدالت بین‎نسلی در بهره‎برداری از منابع نفتی (رهیافتی برای ایران)

در این مقاله پایداری بودجه‎ای در ایران بررسی می‎شود. نخست با مطالعه ادبیات نظری ارتباط بین عدالت بین‎نسلی در بهره‎برداری از منابع طبیعی با پایداری بودجه‎ای بررسی می‎شود و سپس پایداری بودجه‎ای ایران و رعایت عدلت بین‎نسلی با استفاده از اطلاعات بودجه به ترتیب در دو مقطع زمانی 1381−1395 و 1396−1455 سنجش و پیش‎بینی می‎شود. در دوره مورد بررسی دولت هیچ‎گاه نتوانسته مخارج خود را بدون اتکای به عواید نفتی تراز کند. در مقطع زمانی دوم و با ادامه سیاست‎های فعلی نیز بودجه دولت پایدار نخواهد بود. در دوره گذشته برابری بین‎نسلی رعایت نشده و در صورت تداوم سیاست‎های فعلی در آینده نیز این برابری وجود نخواهد داشت؛ اما به‎طور هم‎زمان می‎توان به دو هدف اجتماعی و مالی دولت‎ها نایل شد و آن استفاده از سیاست مالی مبتنی بر قاعده هارتویک است. در این صورت با برقراری عدالت بین‎نسلی شاخص‎های پایداری بودجه‎ای نیز بهبود می‎یابد؛ در معنای ساده آن، در پایان دوره اتمام ذخایر نفتی دولت می‎تواند بدون اتکا به عواید نفتی بودجه خود را متوازن کند و با پس‎انداز بخش قابل توجهی از عواید نفتی بر ذخایر ارزی خود بیفزاید و هم حقوق بین‎نسلی در استفاده از عواید نفتی رعایت می‎شود.