مبانی اندیشه های عرفانی بایزید روشان

عرفان و تصوف در افغانستان، تاریخی دیرینه و طولانی دارد که از آغاز تاکنون فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته است. در طول تاریخ، طریقت های صوفیان نقشی بارز در شکل دهی به اذهان و روان اجتماعی مردم افغانستان داشتند. طریقه روشانیه یکی از این طریقت های اثرگذار در فرهنگ اجتماعی و رفتاری مردم افغانستان است. بایزید روشان با ایجاد این سلسله صوفیانه، زمینه ساز تغییرات اجتماعی سیاسی مهمی در افغانستان گردید. جستار حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی تلاش کرده است تا بنیادهای اندیشه عرفانی این طریقه نامبرده را بازخوانی و میزان اثرپذیری این طریقه را از فرقه های دیگر عرفانی آشکار سازد. از نتایج تحقیق برمی آید که بایزید در نتیجه عجین کردن تراوش های ذهنی خود و تاثیر پذیری از فرقه های مروج زمان، فرقه ای مستقل را به وجود آورد؛گرچه اصول این طریقه از ابتکارات بایزید روشان بود، در فروعات از فرقه های دیگر عرفانی تاثیر پذیرفته بود.